منیژه سرشتی

مقدمه: بهبود کیفیت آموزش مامایی برای ارتقاء سلامت مادران و نوزادان حیاتی است. این مطالعه با هدف ارزیابی درونی گروه های آموزشی رشته مامایی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام شده است. روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1396 در گروه آموزشی رشته مامایی انجام شد. جامعه پژوهش شامل 36 دانشجوی مامایی، 16 دانش آموخته مامایی، 6 کارفرمایی فارغ التحصیلان، مسئول EDO ، رئیس دانشکده و کلیه اعضای هیئت علمی (11 نفر) بود. نمونه گیری در بخش اعضای هیئت علمی به صورت سرشماری و بقیه واحدهای پژوهش به صورت در دسترس انجام شد. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه، فرم مشاهده و چک لیست بود. برای تعیین نقاط قوت و ضعف درحوزههای مورد بررسی از دامنه زیراستفاده شده است. نتایج داده های کمتر از 50% نامطلوب، داده های بین 80-50 درصد نسبتاً مطلوب و داده های بالاتر از 80 درصد مطلوب در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS آزمون های آماری توصیفی شامل فراوانی و درصد، میانگین و جمع کل انجام شد. یافته ها: نتایج ارزیابی درونی گروه مامایی نشان می دهد در کل حوزه های نه گانه مورد بررسی، این گروه از مجموع امتیاز کل حوزه ها 828 امتیاز، 689 امتیار معادل 21/83 درصد را کسب نموده است که با توجه به استاندارد گوردمن در سطح مطلوب قرار دارد. وضعیت گروه مامایی در حوزه های رسالت واهداف آموزشی، مدیریت و سازماندهی برنامه های آموزشی، هیأت علمی و سنجش و ارزیابی در جایگاه مطلوبی قرار دارد. اما در حوزه های دانشجویان، منابع آموزشی، پژوهشی و دانش آموخته گان در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. نتیجه گیری: گرچه وضعیت گروه مامایی با توجه به امتیازات کسب شده مطلوب بود، اما حوزه های دانشجویان و دانش آموختگان نیازمند توجه بیشتری است. لذا اقدامات لازم جهت رفع نقاط ضعف به ویژه در دو حوزه مذکور ضروری به نظر می رسد.

اهداف: استفاده از نظرات دانشجویان سال آخر در مورد مهارت های فراگرفته طی تحصیل، می تواند در تقویت نقاط قوت و برطرف کردن نقاط ضعف آموزش مفید باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی خودارزیابی دانشجویان سال آخر رشته مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد از توانایی در انجام مهارت های عملی انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی در دانشجویان مامایی مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در نیم سال دوم تحصیلی 89-1388 و نیمسال دوم تحصیلی 90-1389 که در آستانه شرکت در امتحان نهایی قرار داشتند انجام شد و همه 47 دانشجو مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات فرم ارزیابی مهارت های عملی در حیطه ها بیماری های زنان، بارداری و زایمان، بهداشت مادر و کودک، نوزادان و اصول و فنون پرستاری و مامایی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 16 و آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: 3/78% دانشجویان از گروه مامایی، 1/76% از دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد و 6/82% از رشته رشته مامایی رضایت داشتند. ارزیابی 61% دانشجویان از توانایی خود در مبحث بارداری و زایمان، 60% در مبحث بیماری های زنان، 54% در مبحث اصول و فنون پرستاری و مامایی، 41% در مبحث بهداشت مادر و کودک و 33% در مبحث نوزادان زیاد بود. دانشجویان مامایی خود را در انجام زایمان بریچ، انجام زایمان چندقلو و گذاشتن IUD اساساً فاقد مهارت دانستند. نتیجه گیری: دانشجویان مامایی مهارت خود را در مباحث بارداری و زایمان، بیماری های زنان و اصول و فنون پرستاری و مامایی را در حد متوسط و در مباحث بهداشت مادر و کودک و نوزادان کمتر از حد متوسط ارزیابی می کنند.

اهداف: تعیین نیازهای آموزشی، اولین گام برنامه ریزی آموزشی و نخستین عامل ایجاد تضمین کیفیت و اثربخشی کارکرد آموزش است. برخورداری ماماها از دانش لازم و کافی و افزایش توانایی آنان در تصمیم گیری ها منجر به بهبود عملکرد آنان خواهد شد. این مطالعه با هدف تعیین نیازهای آموزشی دانش آموختگان مامایی شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. روش­ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی در سال 1388 روی 280 ماما و 50 نفر مسئول شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی استان چهارمحال و بختیاری که با روش سرشماری انتخاب شدند، انجام شد. داده­ها با استفاده از پرسش­نامه محقق­ساخته شامل سه بخش اطلاعات فردی، نیازهای آموزشی حیطه­های تخصصی و غیرتخصصی و اولویت آموزشی جمع­آوری و سپس با نرم افزار SPSS 15 و آزمون­های آماری توصیفی و آزمون T دانشجویی، مجذورکای و آنالیز واریانس یک­طرفه تحلیل شد. یافته­ها: تفاوت آماری معنی داری بین میانگین نمرات نیازهای آموزشی از دیدگاه مسئولان و ماماها در حیطه های تخصصی و غیرتخصصی وجود نداشت (0/05 >p ). بین میانگین نمرات نیازهای آموزشی در حیطه های بارداری و زایمان (002/0= p )، بهداشت مادر و کودک (038/0= p ) و نوزادان (025/0= p ) با محل کار تفاوت معنی­داری وجود داشت. همچنین بین میانگین نمرات نیازهای آموزشی در حیطه غیرتخصصی با مدرک تحصیلی، اختلاف معنی دار بود (025/0= p ) . نتیجه­گیری: برگزاری دوره های آموزشی در خصوص زبان انگلیسی، کاربرد تکنولوژی اطلاعات در مامایی (IT) ، احیا، روش تحقیق، احکام شرعی و قانونی، خونریزی های غیرطبیعی رحمی، اختلالات فشار خون در بارداری، دارودرمانی در نوزادان و عفونت های شایع زنان به عنوان اولویت های آموزش، ضروری به­نظر می­رسد.

اهداف: بی تردید توانمندی، توسعه و استقلال واقعی کشورها با توانایی آنها در تولید علم و توسعه فعالیت های تحقیقاتی نسبت مستقیم دارد. این پژوهش با هدف تعیین موانع انجام تحقیقات از دیدگاه اساتید و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام شد. روش­ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلیِ مقطعی که در سال تحصیلی 85-1384 انجام شد، 480 نفر از اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد به روش نمونه گیری سرشماری (برای اعضای هیات علمی) و خوشه ای تصادفی (برای کارکنان) وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای شامل سه بخش خصوصیات فردی، موانع سازمانی و موانع فردی براساس مقیاس لیکرت بود. آنالیز داده ها با استفاده از آزمون های T دانشجویی ، مجذور کای و آنالیز واریانس انجام شد. یافته­ها: در مجموع 452 پرسش نامه عودت داده شد. مهم ترین موانع انجام پژوهش به ترتیب «عدم ایجاد انگیزه در پژوهشگران»، «کمبود وقت و مشغله زیاد»، «مقررات دست وپاگیر اداری»، «عدم استفاده از نتایج تحقیق» و «ناتوانی ترجمه مقالات فارسی به زبان های دیگر» بودند. کم اثرترین موانع «بی علاقگی به امر پژوهش»، «ناتوانی در استفاده از کامپیوتر» و «مفیدنبودن پژوهش برای بیمار» بودند. میانگین نمره موانع سازمانی بیشتر از میانگین نمره موانع فردی بود (0001/0>p). تفاوت آماری معنی داری بین میانگین نمره موانع سازمانی و فردی انجام پژوهش بین اعضای هیات علمی و کارکنان وجود داشت (0001/0>p ) . نتیجه­گیری: لزوم از بین بردن موانع از طرف معاونت پژوهشی دانشگاه، مسئولان بیمارستان ها و مراکز بهداشتی- درمانی احساس می شود.