میشل بنتلى

این مقاله، ترجمه فصل نهم کتاب تاریخ‏نگارى نوین اثر میشل بنتلى است. وى در این کتاب کوشیده است سیر تحول تاریخ‏نگارى غربى را از عهد روشن‏گرى تا روزگار ما به اختصار بررسى کند.(3) در این فرایند، مقوله روش و روش‏شناسى، نقطه عطف بزرگى است که در پى حرفه‏اى شدن رشته تاریخ و بروز تحولات اجتماعى ـ اقتصادى در سطح‏جهان و در واکنش به علم گرایى و رشد علوم دقیقه مطرح شد. البته مسئله روش در پژوهش‏هاى تاریخى، پیش از این در عهد روشن‏گرى و با ظهور مورخان و متفکرانى، چون هیوم و با دفاع از روش‏هاى پوزیتیویستى (روش تجربه‏گرایانه علوم دقیقه) مطرح شده بود، اما اکنون اعتبار این روش با گسترش تفکر ایده‏آلیستى به حوزه علوم انسانى و به‏ویژه تاریخ، زیر سؤال رفته است. در نتیجه، متفکران تاریخ به تمایز و تفکیک روش علوم انسانى و تاریخى از روش‏هاى علوم تجربى پرداختند و از یک معرفت‏شناسى جدید و متفاوت سخن گفتند. پیشگام و پیشتاز این جریان، متفکران آلمانى و در رأس آن‏ها ویلهلم دیلتاى بود که بعدها شخصیت‏هایى چون ویندلبند، لامپرشت، ریکرت، ماکس وبر، کالینگ وود و ... راه او را ادامه دادند و نگرش تاریخى را متحول ساختند