ریخت شناسی روایت جنگ بدر در قرآن کریم بر اساس الگوی ولادمیر پراپ (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بازخوانی راویت جنگ بدر در قرآن بر مبنای الگوهای ساختارگرایانه سبب آشنایی با عناصر ساختاری روایت و زوایای تازه ای از آن می شود. این نوشتار با هدف ریخت شناسی روایت جنگ بدر در صدد پاسخ به این پرسش است که بر اساس الگوی ولادمیر پراپ[1] کدام یک از خویشکاری ها و شخصیت ها در ساختار این روایت از اهمیت بیشتری برخوردار است؟ فرضیه این پژوهش آن است که ضمن برخی تفاوت های ماهوی خویش کاری های الگوی پراپ با گفتمان روایی در قرآن می توان نکات انطباقی را شناسایی نمود. نتایج این پژوهشِ توصیفی- تحلیلی روشن کرد جنگ بدر روایتی تک حرکتی است که با خویشکاریِ نیاز (نیاز مسلمانان به خنثی کردن تهدید) و خویشکاریِ شرارت (لشکرکشی سپاه قریش) شکل می گیرد. وعده فتح نیز عامل انگیزشی است که این حرکت را به پیش می برد. از طریق جفت خویش کاری های سپردن مأموریت دشوار و انجام آن، که منجر به خویشکاریِ پیروزی قهرمان در کشمکش با شریر می شود، نوع سوم از بسط داستان، رقم می خورد. از میان شخصیت های هفت گانه پراپ، پنج شخصیت در این روایت مطرح هستند. در این بین شخصیت بخشنده (خداوند)، بیشترین بسامد خویش کاری را داراست که عمده این خویش کاری ها همان تدارک و یا اعطای شیء (نصرت و امداد الهی) است. [1]. Vladimir ProppMorphology of the Narration of the Battle of Badr in the Holy Qurʾan Based on Vladimir Propp's Model
Rereading the narration of the Battle of Badr in the Qurʾan based on structuralist models allows getting acquainted with the elements of the narrative structure and new angles in them. With the aim of a morphological analysis of the narrative of the Battle of Badr, this article wants to answer the question that according to the model of Vladmir Propp, which functions and characters are more important in the structure of this narrative? The hypothesis of this research is that although there are substantial differences between the functions in Propp's model and the narrative discourse in the Qur'an, there are also identifiable points of adaptation. The results of this descriptive-analytical research indicate that the Battle of Badr is a single-movement narrative that is formed by the need function (the need of Muslims to neutralize the threat) and the evil function (the Quraysh's military campaign). The promise of victory is also a motivating factor that drives this trend. The third type of development of the story takes place through the pair of functions of entrusting the difficult mission and carrying it out, which leads to the function of the hero's victory in the conflict with the villain. Among the seven characters of Propp, five characters are prominent in this narrative. Among them, the character of the benefactor (God) has the highest frequency of functions, and the majority of these functions is providing or giving an object (divine help).