دیپلماسی دوگانه ایران در جریان جنبش ظفار (1354-1344ش./1975-1965م.) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جنبش ظفار10سال به طول انجامید، ابتدا تحت تأثیر ملی گرایی عربی به رهبری جمال عبدالناصر قرار گرفت و پس از شکست اعراب از اسرائیل (1967م.)، به سمت بلوک شرق گرایید. با ورود سلطان قابوس به صحنه سیاسی عمان (1970م)، اندکی پیش از خروج انگلستان از خلیج فارس، ایران با کمک انگلیس و امریکا به سرکوب جنبش پرداخت. نفوذ جریان اندیشه ملی گرایی عربی و کمونیسم، به ترتیب دو چالش عمده در این دهه بود که در تعیین رفتار سیاسی ایران نسبت به جنبش نقش داشت. مسأله اصلی این پژوهش پاسخ به این سوال است که چرا ایران با وجود تأیید حقانیت رهبر مذهبی جنبش، تلویحاً اعلام بی طرفی کرد اما با برآمدن سلطان قابوس، مستقیماً در سرکوب آن مشارکت نمود؟ یافته ها نشان می دهد، چالش های یاد شده بر رویکرد ایران تأثیر بنیادی داشت و ایران در طول رخداد مذکور دو رفتار متفاوت در پیش گرفت؛ نخست با هدف عدم تقویت مواضع جنبش در برابر غرب، موضع بی طرفی مثبت را برگزید و ضمن تأیید حقانیت مخالفان سلطان، اقدامی نکرد؛ سپس به منظور تثبیت موقعیت سلطان جدید و مقابله با توسعه نفوذ بلوک شرق، اقدام به سرکوب آن نمود. داده های مقاله به صورت کتابخانه ای و اسنادی گردآوری و به شیوه توصیفی_ تحلیلی تدوین و نگارش شده است.Iran's Dual Diplomacy During the Dhofar Movement (1965-1975)
The Dhofar movement, which lasted for ten years, was initially influenced by Arabian nationalism led by Gamal Abdul Nasser, but shifted towards the Eastern bloc after the Arabs’ defeat by Israel (1967 AD). Shortly before England’s withdrawal from Persian Gulf when Sultan Qaboos entered Oman’s political scene (1970 AD), Iran suppressed the movement with British and American support. The influences of Arabian nationalism and the communism current were the two major challenges during this decade shaping Iran’s political response to the movement. Iran implicitly declared neutrality to the movement despite confirming legitimacy of its religious leader. However, once Sultan Qaboos rose to power, Iran directly participated in the suppression of the movement. The main concern of this descriptive-analytical paper is to know why this happened. Findings show that the above-mentioned challenges significantly impacted on Iran’s adoption of two distinct political approaches: While affirming the legitimacy of Sultan’s adversaries, Iran initially avoided bolstering the movement’s position against the West and maintained positive neutrality and refrained from any actions. Later on, to consolidate the position of the new sultan and to confront the growing influence of the East, Iran suppressed the movement.
تبلیغات
