تحلیل کهن الگوهای «سایه» و «پیرخردمند» در طوطی نامه ضیاء الدین نخشبی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
طوطی نامه اثر ضیاءالدین نخشبی، عارف قرن هشتم هجری، داستانی تعلیمی، پندآموز و با موضوع محوری فریبکاری زنان، با ساختار داستان در داستان به شیوه هزار و یک شب است. موضوع اصلی بسیاری از این داستان ها، جدال بین خیر و شر و سعادت و شقاوت است و نویسنده در این داستان ها در پی رسیدن به نتیجه اخلاقی برای مخاطب است؛ به همین سبب، فرض بر این است که این ویژگی ها از یک سو با آموزه های عارفان مسلمان و ریاضت ها و مجاهدت هایی که آنها در سیر و سلوک عارفانه خویش بر نفس سرکش تحمیل می کنند و از سوی دیگر با کهن الگوهای سایه و پیرِخردمند در نزد یونگ، منطبق هستند. این پژوهش به شیوه تحلیل محتوای کیفی و با رهیافت نقد روانکاوانه در پی اثبات این فرضیه و پاسخ به این پرسش هاست که چگونه داستان های عامیانه طوطی نامه قابلیت تطبیق با دو کهن الگوی مذکور را دارند و این کهن الگوها چگونه در تکمیل فرایند ناخودآگاه جمعی و رسیدن به کمال و تعلیم مسائل اخلاقی مؤثر واقع شده اند؟. فرجام سخن حکایت از آن دارد که این کهن الگوها در مشاجرات طوطی و خجسته کاملاً مشهود است. اصرار خجسته در دنیاطلبی و کام گرفتن از معشوق و بیم و هشدار از سوی طوطی به خجسته، جلوه ای از رابطه نفس اماره و نفس مطمئنه است که با کهن الگوهای سایه و پیرخردمند تحلیل پذیر و درخور واکاوی است. کهن الگوی سایه در این داستان ها به صورت حماقت و نادانی، حیله و نیرنگ، خباثت، خیانت، حرص و طمع، شهوت رانی و... و کهن الگوی پیر فرزانه در هیأت پادشاه، طوطی سخنگو، حکیم، وزیر، دایه، پیرزن معمّر و عناصر طبیعی همچون باد و دریا نمایان می شود.Analysis of the archetypes of "shadow and wise old man" in Ziauddin Nakhshabi's Tuti Name
Tuti Namah is a lyrical allegorical prose work by Ziauddin Nakhshabi the mystic of the 8th century AH, who migrated from Khorasan to India. This story is told in the style of "One Thousand and One Nights" and with the story-within-a-story method. Since the main theme of many of these works is the conflict between good and evil, happiness and misery, and the author in these stories is looking for a moral result for the audience, it is assumed that these characteristics are on the one hand with the teachings of Muslim mystics and The austerities and worships that they impose on the rebellious soul in their mystic behavior and on the other hand, are consistent with the archetypes of the shadow and the wise old man in the eyes of Jung. The upcoming research is based on qualitative content analysis and with a psychoanalytical criticism approach, in order to prove this hypothesis and answer these questions, how the folk stories of Tutı Nameh can be adapted to the two mentioned archetypes and how these archetypes in the completion of the collective unconscious process and reaching perfection effective? The result indicates that these archetypes are clearly evident in the arguments between Parrot and Khojasteh. Khojasteh's insistence on sexual pleasure and the parrot's warning to her are a manifestation of the relationship between the ego and the reassured soul, which can be analyzed with the archetypes of "shadow" and "wise ....
تبلیغات
