مقایسه اثربخشی درمان گروهی استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری بر تعارض کار- خانواده (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان گروهی استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری بر کاهش تعارض کار- خانواده بود. روش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تمامی پرسنل پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد سرخس در سال 1400 به تعداد 553 نفر بودند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس معیارهای ورود و خروج 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به شیوه تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند (15 نفر گروه آزمایشی درمان استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی، 15 نفر گروه آزمایشی هیپنوتراپی شناختی- رفتاری و 15 نفر گروه کنترل). برنامه مداخله ای استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری (هر کدام) در هشت جلسه 90 دقیقه ای به آزمودنی های دو گروه آزمایشی (یک گروه ذهن آگاهی و گروه دیگر هیپنوتراپی) ارائه گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه تعارض کار– خانواده کارلسون و همکاران (2000) بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی از آزمون آماری کوواریانس در نرم افزار SPSS استفاده شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که روش درمان گروهی استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش تعارض کار- خانواده با گروه کنترل تفاوت معناداری داشت (01/0>P). در مقایسه میانگین نمرات گروه هیپنوتراپی شناختی- رفتاری با گروه کنترل نیز در کاهش تعارض کار- خانواده تفاوت معناداری مشاهده گردید (01/0>P).یافته ها: بطور کلی نتایج بیانگر آن بود که درمان های استرس زدایی مبتنی بر ذهن آگاهی و هیپنوتراپی شناختی- رفتاری هر دو به طور معناداری تعارض کار- خانواده را در گروه های مداخله کاهش داده اند اما تفاوتی معنادار بین این دو درمان در کاهش تعارض کار- خانواده وجود نداشت.Comparing the effectiveness of mindfulness-based stress relief group therapy and cognitive-behavioral hypnotherapy on work-family conflict
Purpose: The aim of the present study was to compare the effectiveness of mindfulness-based stress-relief group therapy and cognitive-behavioral hypnotherapy on reducing work-family conflict.Method: This research was applied and its method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. The statistical population of all the personnel of Shahid Hasheminejad Gas Refinery in Sarkhes in 1400 was 553 people. By using the purposeful sampling method and based on the entry and exit criteria, 45 people were selected as a sample and randomly replaced in three groups (twoexperimental groups and one control group) (15 people in the experimental group of stress relief treatment based on on mind-awareness, 15 people in the experimental group of cognitive-behavioral hypnotherapy and 15people in the control group). The stress reduction intervention program based on mindfulness and cognitive-behavioral hypnotherapy (each) was presented to the subjects of two experimental groups (onemindfulness group and the other hypnotherapy group) in eight 90-minute sessions. The tool for collecting information was the work-family conflict questionnaire of Carlson et al. (2000). In order to analyze the data at two levels of descriptive statistics and inferential statistics, the statistical test of covariance was used in SPSS software. The comparison of means showed that the mindfulness-based de-stressing group treatment method had a significant difference in reducing work-family conflict with the control group (P<0.01). In comparing the average scores of the cognitive-behavioral hypnotherapy group with the control group, a significant difference was observed in the reduction of work-family conflict (P<0.01).Findings: In general, the results indicated that stress relief treatments based on mindfulness and cognitive-behavioral hypnotherapy both significantly reduced work-family conflict in the intervention groups, but there was a significant difference between these The two treatments were not effective in reducing work-family conflict