بازیابی زمینه های تمایز عمامه به مثابۀ کسوت روحانیت شیعه در عصر قاجار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
عمامه یکی از وجوه تمایز پوشش علمای دینی شیعیان در ایران به حساب می آید که روزگاری پوشش مشترک مردانه در کلیت این سرزمین بود. معمولاً زمینه تفکیک این نوع پوشش از عامه مردم به دوره پهلوی نسبت داده می شود درحالیکه بایست پیدایی این تحدید را در اعصار پیش تر بازجست. هدف این مقاله، واکاوی در زمینه های انحصار عمامه به پوشش روحانیت شیعه است. بنابراین پرسش آن خواهد بود که «در مطالعه روند تاریخی پوشش مردانه، چگونه و از چه زمان، عمامه، به عنوان سرجامه خاص روحانیت شیعه در ایران شناخته شد و به وجه تمایز پوشش ایشان بدل گردید؟» فرضیه آنکه شالوده این انفکاک در عصر قاجار پا می گیرد و با رواج انواع دیگر سرجامه در این دوره، عمامه به عنوان وجه ممیز با روحانیت شیعه نسبت پیدا می کند. نتیجه این پژوهش با مطالعه سفرنامه ها، مدارک و اسناد تاریخی، به صورت توصیفی - تحلیلی نشان می دهد که در عصر قاجار، روحانیون دینی شیعه به رغم عامه مردم با عدول از شیوه تبلیغی دربار و با حفظ پوشش سنتی خود؛ ازجمله عمامه درمقابل روند قدرتمند مدرنیزاسیون ایستادگی می کنند و با حفظ سرپوش عمامه، به آن جنبه نمادین می بخشند.A Study on the Main Causes of distinction of turban as the dress of Shiite clergy in the Qajar era
The turban, which was once a common male covering throughout the country, is one of the distinguishing features of Shiite religious scholars in Iran. The Pahlavi period is widely regarded as the time when turbans distinguished between clergy and commoners, but the origins of this distinction should be traced back further in time. This study explored the monopoly of turban as exclusive Shiite clerical dress. Thus, the main research question was: "In studying the historical trend of men's clothing, when and how was the turban recognized as a special Shiite clerical head covering in Iran, and when did it become a distinguishing feature of their clothing?” It was hypothesized that this distinction dates back to the Qajar era, when, despite the prevalence of other types of head coverings, the turban was seen as a distinguishing feature of Shiite clerical dress. The findings of this study, as a historical analysis, revealed that during the Qajar era, Shiite clerics, unlike the general public, stood against the powerful process of modernization by deviating from the court's propaganda and maintaining their traditional dress, including the turban, and by doing so, gave it a symbolic aspect.
تبلیغات
