«سه مرتبه برهان صدیقین» بر مبنای سه سیر فلسفی
آرشیو
چکیده
در همه برهانهای غیرِ وجودی درجه ای از تکثرگرایی که ویژگیِ ذاتیِ نگاهِ ماهوی است وجود دارد؛ یکی از وجوهِ بازتابِ این کثرت گرایی در برهانهای «جسم، حرکت، حدوث، شناختِ نفس نظر بر مجموع عالم و...» این است که در همه ی آن ها «سالک و مسلک و مسلوک منه و مسلوک الیه» - به جز با اندکی تفاوت در نفس - با هم تفاوت دارند؛ در این میان برهانِ صدیقین برهانی است که به تقریر ابن سینا ادعا می شود از چیزی جز خودِ وجود به خودِ وجود نمی رسد؛ ملاصدرا برهانِ صدیقینِ سینایی را به دلیلِ تاثر از مبانیِ سیر اول، یعنی استفاده از امکانِ ماهوی در زمره ی برهان های دیگر قرار می دهد و آن را برهانِ مطلوبِ خود نمی یابد؛ و بنابراین خود بنا بر مسلکِ فلسفی اش تقریری جدید از برهانِ صدیقین ارائه می دهد. بر برهان های صدیقین صدرا انتقاداتی وارد کرده اند که همانندِ برهانِ سینایی از «غیر» (= غیر وجود) برای اثباتِ حق تعالی استفاده شده است؛ تحقیق حاضر معتقد است، هر یک از برهان های سینایی و صدرایی از اقتضائاتِ مراتبِ خود پیروی می کنند؛ بنابراین با لحاظِ خصوصیاتِ مرتبه به شرطی جزوِ برهان های صدیقین است و به شرطی دیگر ارائه ی برهان بر او تعالی محال است؛ مگر این که از منطق و مسلکِ معرفتیِ دیگری بهره جسته شود.Three Stages of Argument according to Three Philosophical Journeys
In the all non-existential arguments, there is a degree of multiplicity, which is the inherent characteristic of the first journey. One of the aspects of the reflection of this multiplicity in the arguments of "body, movement, contingency, cognition of the soul, opinion on the complement world and etc.," is that in all of them "holy traveler (=sằlịk), path (=mằslặk), mằsloửkửn-mẽnh and mằsloửkửn-ẽlayh- except for a negligible difference in the soul - are different from each other. In the meantime, the argument of righteous (= sẽdiqqin) is an argument that, according to Ibn Sina's interpretation, it is claimed that existence itself does not come from anything other than existence itself. Some sages criticized the argument of righteous of Mulla Sadra that, like Ibn Sina`s argument, he has used the existence of creatures to prove the existence of God. This article believes that each of the arguments of Ibn Sina and Mulla Sadra follow the requirements of their stages. Therefore, in terms of the characteristics of the stage, it is the argument of righteous under one condition, and under another condition, it is not the argument of righteous, unless the logic and knowledge of another wisdom is used.
تبلیغات
