مقایسه دیدگاه ملاصدرا و ابن برّجان درباره حروف مقطعه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مسئله حروف مقطعه یکی از مسائل مهمی است که مفسران قرآن کریم با رویکردهای مختلف، به آن پرداخته اند. ملاصدرا و ابن برّجان دو متفکری هستند که در این باره بحث کرده اند و دیدگاه آن ها قابل مقایسه است. هدف این مقاله بررسی دیدگاه ملاصدرا و ابن برّجان درباره حروف مقطعه با رویکرد مقایسه ای و به روش اسنادی و توصیفی-تحلیلی است. یافته ها بیانگرِ تبعیت و تأثیرپذیریِ ملاصدرا از ابن سینا و عین القضات است؛ ولی دیدگاه ابن برّجان درباره ماهیت کلی حروف مقطعه، جدید است. ملاصدرا قائل به دلالت این حروف بر مراتب موجودات است. ابن برّجان این حروف را واسطه کتاب مبین و قرآن می داند که بر اسماء الله دلالت دارند. دیدگاه این دو متفکر درباره امکان فهم حروف مقطعه، مجمل دانستن این حروف، مطرح کردن قسم، دلالت الم بر اسماء الله و دلالت یس بر انسان کامل شباهت دارد و درباره ماهیت کلی حروف مقطعه، معنایابی جزئی آن ها، میزان استناد به آیات قرآن و تأثیرپذیری از دیگران متفاوت است. رویکرد دو متفکر (فلسفی/عرفانی) نقش اساسی در پیدایش شباهت ها و تفاوت ها دارد. نقدهایی نیز به نظرات آن ها وارد است.Comparison of Ibn Barrajān and Mullā Sadrā’s Views on Disjointed Letters
The issue of Disjointed Letters (Al-Hurūf al-Muqatta'a) is one of the important issues dealt with by the commentators of the Holy Qur'an in different approaches. Mullā Sadrā and Ibn Barrajān are two thinkers who have discussed this, and their views are comparable. The purpose of this article is to examine Mullā Sadrā's and Ibn Barrajān's views on disjointed letters using a comparative approach and a documentary and descriptive-analytical method. Findings show the following and influence of Mullā Sadrā by Avicenna and ‘Ayn al-Qudāt. However, Ibn Barrajān's view on the general nature of Disjointed Letters is new. Mullā Sadrā believes that these letters indicate the ranks of beings. Ibn Barrajān considers these letters to be the medium of the Clear Book and the Qur’an, indicating the names of Allah. The views of these two thinkers are similar in terms of the possibility of understanding Disjointed Letters, grouping them together, suggesting oaths, the signification of A-L-M on the names of Allah, and the signification of Y-S on the perfect human being, and they differ in terms of the general nature of Disjointed Letters, their partial meaning, the extent of quoting verses of the Qur'an, and the influence of the others. The approach of the two thinkers (philosophical/mystical) plays a significant role in the emergence of similarities and differences. There are also critical comments on their views.
تبلیغات
