نگاه دوسویه به جلوه های هنری و تفسیر انفسی داستان موسی و خضر (ع) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در آیات 60 تا 82 سوره کهف، حکایت واقعی و پُررمز وراز دیدار حضرت موسی و حضرت خضر (ع2) مطرح شده است. این داستان، سیر درونی و روحانی و صعودی به سوی کمال را به تصویر می کشد؛ لذا افزون بر جلوه های هنری، از منظر تفسیر انفسی به ابعاد متفاوتی نظر کرده است. مفسران هنری گوشه ای از این اشارات معماگونه را در هنر تصویرآفرینی قرآن بیان کرده اند و مفسران انفسی با مطابقت این مفاهیم با عالَم درون انسان، از اسرار آن به زیبایی پرده گشایی نموده اند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی تطبیقی و بهره گیری از جلوه های هنری اعم از اصول تصویرگری و اسلوب های هنری مانند گفتگو و شخصیت پردازی، همچنین بهره مندی از تفسیر انفسی شامل شهود عارفان از بطون قرآن و تأویل آیات، درصدد کشف حقایقِ معانیِ این داستان معمایی است. نتیجه اینکه معنای واژگان در این داستان، مانند موسی، فتا، مجمع البحرین، عبد، سفینه، غلام و دیوار، صرفاً همان معنای ظاهری این واژه ها نیست؛ بلکه با عنصر جان بخشی به کلمات، حیات و حرکت و رنگ می یابد و در قلب ها و عقل ها اثر می گذارد. البته تفسیر هنری مبیّن واقعیت است نه تخیل؛ زیرا باطل در قرآن وجود ندارد. از طرفی مفسران انفسی این داستان را حکایتی رمزگونه دانسته اند و آیات این داستان را با تأویل به حالات نفس انسان رمزگشایی و حقایق آن را آشکار نموده اند و با مراتب اسفار اربعه تطبیق داده اند. آنان کوشیده اند تا ارتباط میان ظهر و بطن قرآن را کشف کنند؛ ازاین رو، میان این دو تفسیر نه تنها مغایرتی نیست، بلکه ارتباط محکم مفهومی برقرار است.A Bifocal Examination of Artistic Elements and Anfusi Interpretation in the Story of Moses and Khidr (AS)
The real and symbolic tale of the encounter between Prophet Moses and Prophet Khidr in verses 60 to 82 of Surah Al-Kahf presents an inner, spiritual, and ascendant journey towards perfection. Beyond its artistic aspects, the narrative has been interpreted from an Anfusi perspective, exploring various dimensions. Artistic interpreters have highlighted some of these enigmatic signs in Quranic visual art, while introspective interpreters, aligning these concepts with the inner world of humans, have unveiled its secrets beautifully. This descriptive-analytical-comparative study, employing artistic elements such as principles of imagery and artistic devices like dialogue and character portrayal, along with the utilization of Anfusi interpretation involving mystical insights from within the Quran and the interpretation of verses, aims to reveal the truths behind the meanings of this mysterious story. The findings suggest that the meanings of words in this narrative, such as Moses, Fata, the junction of the two seas, servant, ship, boy, and wall, are not merely confined to their apparent meanings. Instead, infused with vitality, movement, and color, these words resonate within hearts and minds. However, artistic interpretation elucidates reality, not imagination, as falsehood does not exist in the Quran. Anfusi interpreters consider this story as a cryptic narrative, interpreting its verses to unveil the states of the human soul and aligning them with the stages of spiritual journeying. Thus, the relationship between the outward and inward aspects of the Quran is not contradictory; rather, a strong conceptual connection exists.
تبلیغات
