تأملی در شرطیت انحصار ملکیت به دو نفر در اثبات حق شفعه از منظر فقه امامیه و مذاهب اهل سنت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از شروطی که فقیهان در اعمال حق شفعه بیان کرده اند، انحصار ملکیت به دو نفر شریک است و در صورتی که شرکاء بیشتر از دو نفر باشند، اعمال این حق با تردید روبه رو شده است. مسئله پژوهش آن است که دیدگاه ها در مورد مستندات قول مشهور درباره انحصار مالکیت شیءِ مورد شراکت به دو شریک در ایجاد حق شفعه با نقد جدی روبه رو است و با توجه به روایات مصرّحه در شکستن این انحصار و مناط اصلی حق شفعه یعنی نفی ضرر، دیدگاه مخالف مشهور تقویت می گردد. هدف از این نوشتار، نقد انحصار مالکیت شیءِ مورد شراکت به دو شریک برای اثبات حق شفعه می باشد و اخذ به شفعه از اسباب تملک در قانون مدنی است که در ماده 140 آن، مورد تأکید قرار گرفته است. دستاورد اصلی این پژوهش که بر اساس روش تحلیلی توصیفی به موضوع پرداخته است، آن است که بر اساس مبانی و ادله روایی و فقهی و تعلیل وارده در روایات، در فلسفه جعل حق شفعه، حق شفعه عمومیت داشته و در جایی که بیشتر از دو نفر شریک وجود دارد نیز این حق ثابت است.A Reflection on the Existence of the Condition in the Exclusiveness of Property to Two People in Proof of the Right to Pre-Emption from the Perspective of Shīʿite Jurisprudence and Sunnite Schools
The exclusiveness of property to two partners (monopoly of property) is one of the conditions stated by jurists in the implementation of the right of pre-emption (Arabic: حَقّ الشُّفْعه) and the application of this right is doubtful, if there are more than two partners. The issue of the research is that the views on the documents of the famous theory about the monopoly of the ownership of the shared object to two partners face serious criticism in creating the right of pre-emption and the famous opposition view is strengthened according to stipulated Ḥadīths (narrations) in breaking this monopoly and the main criterion of the right of pre-emption i.e., negation of damage. Criticizing the monopoly of ownership of the partnership property of two partners in order to prove the right of pre-emption is the purpose of this article and one of the causes of taking possession is using pre-emption which is emphasized in Article 140 of Civil Code of the Islamic Republic of Iran. The main achievement of this research, which is based on the analytical-descriptive method is that the right of pre-emption is general based on the fundamentals and narrative proofs (verbal evidence) and reasoning of narrations in the philosophy of making the right of pre-emption and this right is also acceptable where there are more than two partners.