نقش و تأثیر زنان در جنگ های دوره ی مغول بر اساس تاریخ جهانگشای جوینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در طول تاریخ، جنگ به عنوان پدیده ای اجتماعی عموماً امری مردانه بوده و با نقش آفرینی فعال مردان در خط مقدم آن گره خورده است؛ و زنان و کودکان در آن بیشتر جایگاه قربانیان بی گناه را دارند. در تاریخ ایران عصر مغول این جایگاه انفعالی زنان، متأثر از برابری نسبی زن و مرد در فرهنگ ترکان، تا حدی بر هم خورده است. برهمین اساس، پژوهش حاضر به شیوه ی توصیفی- تحلیلی، به بحث زنان در جنگ های این دوره بر اساس تاریخ جهانگشای جوینی پرداخته است؛ تا دریابد نقش فعال یا انفعالی زنان در جنگ های عصر مغول تا چه میزان و چگونه بوده است. بر اساس نتایج، نمودهای حضور زنان در جنگ های ذکر شده در تاریخ جهانگشای جوینی را می توان به دو کلان روایت زنان قدرتمند و زنان تحت سلطه تقسیم کرد که در اشکالی چون حضور و تأثیر مستقیم خاتونان سلطه گر و زنان جنگاور؛ و نقش های غیرمستقیمی چون همسران سیاسی، همسر-گروگانها، کنیزان تصاحب شده و ابزار لذت جویی در جنگ ها منعکس شده است. همچنین جوینی در مقام یک مورخ ادیب، برای نقل زیبایی شناسانه ی جنگ ها، طنز انتقادی-سیاسی نسبت به حاکمان بی کفایت یا بیان کلیشه های فرهنگی و تعریض به رجال سیاسی خائن، بعضاً از زنان استفاده ی نمادین و ادبی-هنری داشته است.The Role and Influence of Women in Wars of the Mongol Period based on Tarikh-i Jahangushay-i Juvayni
Throughout history, war as a social phenomenon has generally been a male affair, tied to the active role of men in the front line; and women and children have been mostly innocent victims of wars. In the history of Iran during the Mongol period, this passive position of women, affected by the relative equality of men and women in the culture of the Turks, has been disrupted to some extent. The present study has discussed the discussion of women in the wars of this period in a descriptive-analytical way based on Tarikh-i Jahangushay-i Juvayni to find out how and to what extent the active or passive role of women in the wars of the Mongol era have been. Based on the results, the manifestations of women's presence in the wars mentioned in Tarikh-i Jahangushay-i Juvayni can be divided into two macro narratives: powerful women and dominated women, reflected in forms such as the presence and direct influence of domineering women and warrior women; as well as indirect roles such as political wives, wives-hostages, captured maids, and pleasure tools. Moreover, as a literary historian, Juvayni has occasionally used the presence of women in wars with a symbolic and literary-artistic function to narrate wars aesthetically, to express political-critical humor towards incompetent rulers, to express cultural stereotypes, and to criticize traitorous politicians.