نخستین پارسی در تاریخ و پیامد حکومت او: اکسودوس پارسیان در درون فلات ایران (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
زاگرس مرکزی یکی از پرجمعیت ترین مناطق فلات ایران در نیمه نخستِ هزاره یکم پیش از میلاد و آکنده از سرزمین های کوچک یا نیمه گسترده بود. در ارتباط با این گستره جغرافیایی، یکی از نکات عجیب و جالب توجه در محتوای منابع میان رودانی مرتبط با هزاره یکم پیش از میلاد، برخورد با دو موقعیت سراسر متفاوت برای سرزمینی با نام همسان پرسواَش یا پرسومَش است، به طوری که از روزگار شلمانسر سوم تا سلطنت سارگن دوم آشوری نام این سرزمین همواره در کنار سرزمین هایی یاد شده است که در شرق آشور و در حدود زاگرس مرکزی واقع بوده اند، اما از روزگار سناخریب به بعد، سرزمین پرسواَش (پرسومَش) در شرق ایلام و متحد آن گزارش شده است. همچنین، می دانیم که سرزمین پارسیان در روزگار حکومت خاندان هخامنشی نیز -چه پیش از برآمدن جهان شاهی (:امپراطوری) و چه پس از آن- در زاگرس جنوبی قرار داشت. این که بر مبنای محتوای منابع نوشتاری به دست آمده از کاوش های باستان شناسی چگونه می توان این موضوع را توضیح داد، موضوعی است که پژوهشگران زیادی کوشیدند تا برای آن پاسخی بیابند. پژوهش پیش رو با بررسی محتوای این کتیبه ها و ارزیابی داده های جغرافیایی درون آن ها، به یک بازنگری در موضوع پرداخته و به این نتیجه رسیده است که نام سرزمین نخستین نه تنها به مفهوم تبار یک جمعیت اشاره داشته است، بلکه مردمان آن دیار به یک مهاجرت گروهی (:اکسودوس) بزرگ و در مقیاس آن چه پیشتر بنی اسرائیل در مصر تجربه کرده بود، دست زدند تا استقلال سیاسی و آزادی پیشین خود را دوباره بیابند. این پژوهش نشان می دهد که علت از دست رفتن این استقلال، شکست برنامه های توسعه طلبانه یک شاه کهن از این سرزمین در برابر آشوریان بوده است.The First Persian in History and the Outcome of His Rule: The Persian Exodus within the Iranian Plateau
The Central Zagros was one of the most populous regions in the Iranian plateau in the first half of the first millennium BC, filled with small and semi-extensive settlements. One of the strange and interesting points observed in Mesopotamian sources, belonging to the first millennium BC, is two completely different locations for a land called Parsuaš or Parsumaš. From the reign of Shalmaneser III to Sargon II of Assyria, the name of this land was always mentioned along with the lands located in the east of Assyria and around the Central Zagros. However, from the time of Sennacherib, the land of Parsuaš has been referred to in the vicinity of Anshan and its ally. Additionally, we know that during the rule of the Achaemenid dynasty, the land of the Persians, both before and after the emergence of the empire, was located in southern Zagros. Deciphering the meaning based on the content of written sources obtained from archaeological excavations is a subject that many researchers have attempted to explain. This study reconsiders the subject by examining the content of these inscriptions and evaluating their geographical data. It is concluded that the name of the first land not only refers to the origin of a population but also indicates that its people have made a large-scale migration, to regain their former political independence and freedom. This experience was similar to the exodus of the Israelites from Egypt. The loss of this independence was due to the failure of the ambitious development plans for the land by the king, which resulted in his fall and the rise of a powerful and influential leader over that land.