تبیین مسئولیت انسان در برابر «زمان» بر اساس مبانی فلسفی ملاصدرا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بر اساس آیات و روایات، زمان و وقت از ارزشمندترین چیزهایی است که انسان از آن بهره مند است و با هیچ مقیاسی قابل ارزشگذاری نیست. در زبان آیات و روایات، انسان نسبت به عُمر، فرصت و زمان مسئول دانسته شده است. با توجه به اینکه زمان در نگاه برخی از اندیشمندان، امری موهوم و غیر واقعی است، و از سوی دیگر، زمان با فرض وجود داشتن، امری غیر اختیاری است، چگونه مسئولیت انسان در برابر زمان توجیه پذیر است؟ این نوشتار به روش توصیفی، تحلیلی به بررسی حقیقت زمان و تبیین فلسفی مسئولیت و مؤاخذه انسان در برابر آن بر اساس مبانی فلسفی ملاصدار پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که زمان نه تنها امری موهوم و غیر اختیاری نیست، بلکه امری واقعی و اختیاری است و متعلق تکلیف قرار می گیرد، از این رو، زمان، مسئولیت آور است، چرا که رسیدن به سعادت که هدف آفرینش انسان است در گرو توجه به زمان، عُمر و عدم غفلت از آن بوده و تنها راه سعادت انسان، استفاده از این نعمت عظمایی است که خداوند به انسان ارزانی داشته است. توجه به این جهت، ضرورت این بحث را نیز تضمین می نماید.Explanation of human responsibility towards time based on the principles of Mullah Sadra
According to the verses and Hadithes, time is one of the most valuable things that a person benefits from in his life. Life is an opportunity and time that is considered as one of the most important divine blessings, for which man is responsible and wasting it will lead to punishment. Given that in the viewpoint of some thinkers, time is an unreal thing, and on the other hand, time, assuming its existence, is a non-optional phenomenon, the question that is raised is how the human responsibility towards time is justified? Analyzing the nature of time from Mullah Sadra's point of view, this article tries to explain philosophically the responsibility of man towards time. The hypothesis of the discussion is that achievement of beatitude, which is the goal of human creation, depends on paying attention to time, life and not neglecting it and using it as much as possible, and in this sense, time is not only an optional matter and a duty, but rather the only way to human beatitude is to use this great blessing that God has given to man. Paying attention to this point can show the reason for the necessity of this discussion.