چکیده

عقل به عنوان یکی از ادله استنباط حکم شرعی در میان اصولیان مورد بحث فراوان قرار گرفته است. برخی اعتباری برای عقل قائل نیستند و در مقابل برخی عقل را معتبر می دانند. این نوشتار در پی بررسی اعتبار عقل در میان ادله استنباط حکم شرعی است. در این بررسی ابتدا به حجّیت عقل نظری توجّه شده است و سپس حجّیت عقل عملی و مباحث حسن و قبح که نقش بسزایی در رسیدن به حکم شرعی دارد مورد بحث قرار گرفته است. نگارنده بر این است که بعد از اثبات حجّیت عقل نظری و ارائه تفسیر دقیق و صحیح از حسن و قبح، چنین نتیجه بگیرد که حکم عقل عملی به حسن و قبح به صورت مطلق با حکم شرعی ملازمه دارد و عقل نظری به عنوان حاکم به این ملازمه هم حجّت است أمّا در مقابل حکم شرعی به هیچ وجه ملازمه با حسن و قبح عقلی ندارد. از این رو، محقق در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به موارد مذکور پرداخته است و سعی کرده است مباحث عقلی را در ساختاری مناسب و جدید مطرح کند.

The Reason and the Method of Understanding the Sharia from It

Reason, as one source of religious verdicts, has been widely discussed among the jurists. Some of them have not considered any authority for reason and some others consider it as a valid source. This paper seeks to study the validity of reason among the reasons to conclude the religious verdicts. In this survey, first the authority of theoretical reason has been discussed and then the authority of practical reason and the matter of good and bad criteria, which play a notable role to gain sharia law, have been examined. The author after proving the authority of theoretical reason and presenting an accurate and correct interpretation of good and bad criteria, tends to conclude that the rule of practical reason is completely related to good and bad criteria and the theoretical reason as an upper factor which leads to this connection is valid. But in contrast, the sharia law has no connection with good and bad based on the reason. Therefore, in this paper, the writer by a descriptive-analytical method has dealt with the named subjects and has tried to present the rational matter in a proper and new structure.

تبلیغات