کاربرد قواعد فقهی در تحقق روابط اجتماعی مسالمت آمیز (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دین اسلام نه تنها مخالف جنگ و طرفدار صلح است؛ بلکه برای ارتباطات اجتماعی اهمیتی والا قائل است. فقه، قانون زندگی است و وظیفه تنظیم روابط انسان ها براساس شریعت را برعهده دارد؛ لذا به مسائل جزئی زندگی بشر نیز پرداخته است. توجه اسلام به کرامت انسانی، رعایت حقوق دیگران، گفتگو و احترام متقابل، عدالت و هشدار به عدم توهین و عدم خروج از مدار حق حتی در تعامل با کافرانی که زندگی مسالمت آمیزی با مسلمین دارند، نهی از مجادله حتی با اهل کتاب، حل مسالمت آمیز اختلافات و پرهیز از بلندکردن نداهای تفرقه افکن، تعامل، تاکید بر صداقت و ... بیانگر توجه به روابط اجتماعی و نشان دهنده ظرفیت های بالای آموزه های مترقی اجتماعی اسلام در تحقق روابط اجتماعی مسالمت آمیز است. قواعدی چون صحت، عدالت، انصاف، تقیه، صلح، لا ضرر و احترام مال از جمله قواعد کاربردی در روابط اجتماعی است. رعایت برخی بایدها و نبایدها در روابط یک مسلمان با دیگران، امری است که همیشه مورد توجه تاریخ نگاران بزرگ مسلمان و غیرمسلمان بوده و عامل تفوق و عالم گیر شدن اسلام و هماهنگی و قابلیت تطبیق و تعمیم احکام و دستورات آن با مقتضیات زمان و مکان خواهد بود. این معیار اصلی و عام در آموزه های اسلام و کلام پیشوایان دین، که «هر چه برای خود می پسندی برای دیگران بپسند و آنچه برای خود نمی پسندی برای دیگران مپسند»، نقطه آغاز ارتباطات اجتماعی مسالمت آمیز است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است.Application of Jurisprudential Rules in the Realization of Peaceful Social Relations
In favor of peace, Islam not only opposes to war, but also attaches great importance to social relations. Jurisprudence is the law of life and is responsible for regulating human relations according to Sharia; therefore, it has also dealt with the detailed issues of human life. Islam’s attention to human dignity, respect for the rights of others, dialogue and mutual respect, justice and warnings not to insult and not to deviate from the path of truth - even in dealing with infidels who live peacefully with Muslims - Prohibition of the controversy even with Ahl al-Kitab, resolving disputes peacefully and refraining from raising divisive voices, interaction, emphasizing honesty, etc... Rules such as the principle of correctness, justice, fairness, piety, peace, harmlessness, respect for property, etc. are among the practical rules in social relations. Observance of some Dos and Don’ts in a Muslim’s relationship with others is something that has always been considered by great Muslim and non-Muslim historians and will be the cause of the supremacy and universality of Islam and its harmony and ability to apply and generalize its rules and regulations to the requirements of time and place. This basic and general criterion in the teachings of Islam and the sayings of religious leaders, That “Love for others whatever you love for yourself and dislike for others what you dislike for yourself” is the starting point of peaceful social relations. This research has been done through a descriptive-analytical method.