بررسی و تحلیل سطوح معنایی اصطلاح «التباس» و نسبت آن با تثلیثِ «عشق، زیبایی و تجلیّ» در نگرش عرفانی شیخ روزبهان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شیخ روزبهان یکی از مشایخ تأثیرگذار در تحول جریان تصوف است که به سبب پیچیدگی های نظام اندیشگانی و زبانی اش کمتر شناخته شده است. یکی از این پیچیدگی ها که در مرکز نگرش عرفانی وی قرار دارد و با تثلیث بنیادین ساختار فکری او یعنی: «عشق، زیبایی و تجلی» و نیز مراحل سه گانه سلوک روزبهانی پیوندی ناگسستنی برقرار می کند، اصطلاح «التباس» و لایه های مختلف معنایی آن است. به رغم پیچیدگی مفهوم «التباس» و اهمیت آن در زمینه ادراک جهان بینی عرفانی روزبهان، تاکنون تحقیقی که تمام جوانب این اصطلاح را روشن گرداند، انجام نشده است. در این پژوهش با تفحص و غور در آراء شیخ، روشن می شود که اصطلاح التباس در نگرش شیخ، دو معنای کلی دارد؛ نخست، التباس در معنای ساده پوشش و لباسی از جنس طاعت، نور و زیبایی است و دوم، در معنای حجاب یا واسطه ای است که ظرف تجلی است و تجلی از مسیر همان حجاب رخ می دهد. «التباس» در معنای دوم خود، کارکردی بسیار اساسی در تمام منازل سلوک شیخ دارد. اگر سلوکِ مبتنی بر منظومه فکری روزبهان را دارای سه منزلگاه اصلی (عشق انسانی، عشق الهی، معرفت و توحید) فرض کنیم، التباس، با سه لایه معنایی گوناگون، یعنی تجلی التباسی از نوع اول، تجلی التباسی از نوع دوم و تجلی التباسی از نوع سوم، در تمام مراحل حضور فعال دارد.Investigating and Analyzing the Semantic Layers of the Term “Eltebas” and Its Relation with the Trinity of “Love, Beauty and Epiphany” in the Mystical Attitude of Sheikh Rozbahan
Sheikh Rozbahan Baghli Shirazi is one of the most influential people in the development of Sufism, which is less known due to the complexities of his intellectual and linguistic system. One of these complications that is at the center of his mystical attitude is the term "Eltebas". This term has an inseparable connection with the fundamental trinity of his intellectual structure, i.e. love, beauty and epiphany. In spite of the complexity of the concept of "Eltebas" and its importance in the field of understanding the mystical worldview of Rozbahan, no research has been done that will clarify all aspects of this term. In this research, by investigating and pondering the opinions of the sheikh, it became clear that the term "Eltebas" refers to one of the types of epiphany, which is like a curtain or a covering to cover the light of God or the eternal beauty. A Sufi observes God's light from behind a curtain ("Eltebas"), which is of course the medium of epiphany perception, and prepares to observe and meet this light directly.
If we assume that Sufism accepted by Roozbahan has three main steps (human love, divine love, knowledge and monotheism) "Eltebas", with three different layers of meaning, has an active presence in all stages.
تبلیغات
