اولویت بندی صنایع ایران براساس شاخص های جهش اقتصادی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
چگونگی دست یابی به رشد اقتصادی پایدار، به ویژه در کشورهای درحال توسعه، همواره یکی از موضوعات مورد بحث در پژوهش های اقتصادی بوده است و اقتصاددانان تلاش می کنند تا عامل جهان شمولی برای رشد اقتصادی بیابند. نظریه جهش اقتصادی در چارچوب مکتب شومپیتری، با تکیه بر تجربه توسعه اقتصادی کشورهای شرق آسیا، همچون کره جنوبی و چین، چارچوبی برای تبیین این رشد و توسعه ارائه داده است. گزینش صنایع، به عنوان یک پرسش مهم در جستجوی مسیر گذار از کشوری فقیر به کشوری غنی، ازآن جهت اهمیت دارد که تمامی بخش ها، ازنظرِ امکان ورود، برابر نیستند و کشورهای عقب تر، باید به دنبال نقاط ورود مناسب باشند. از مطالعه مبانی نظری و ادبیات پژوهشی رویکرد شومپیتری، چهار شاخص چرخه عمر فناوری ، ماژولار بودن فناوری، میزان دانش صریح و درجه انتقال فناوریِ نهفته استخراج شده است که به مثابه چارچوبی برای اولویت بندی و انتخاب صنایع سازگار با رویکرد جهش، موردِ استفاده قرار گرفتند. این شاخص ها، با روش تحلیل سلسله مراتبی، وزن دهی شده است و از میان صنایع بورسی کشور با روش پرامیتی، 3 صنعت اولویت دار، به ترتیب ذیل به دست آمده اند: صنعت کامپیوتر و الکترونیک؛ ابزارپزشکی، اپتیکی و اندازه گیری؛ خودرو و ساخت قطعات. یافته های این مطالعه می تواند به عنوان چارچوبی برای تعیین صنایع منتخب در برنامه هفتم توسعه و سند سیاست صنعتی کشور مورد استفاده قرار گیرد.Prioritization of Industries of Iran Based on Indicators of Economic Catch-up
Selecting a suitable approach to achieve sustainable economic growth, particularly in developing nations, has always been a central theme in economic research. Economists continually seek a universal factor driving this phenomenon. The theory of economic catch-up, rooted in the Schumpeterian school and informed by the developmental experiences of East Asia (South Korea, China, and Taiwan) offers a framework for understanding this growth and development. Since different sectors offer different potentials for developmental entry, selecting industries becomes a crucial question in transitioning from poverty to prosperity. Through an exploration of theoretical foundations and existing research, we've distilled four key indicators: technology life cycle, modularity of technology, explicit knowledge levels, and the extent of embodied technology transfer. These indicators serve as a framework for prioritizing and selecting industries in alignment with the catch-up approach. To determine priorities, we've assigned weights to these indicators using the hierarchical analysis method. Employing the PROMETHEE method to rank stock market industries in Iran, three industries emerged in the following order: computer and electronics, medical, optical, and measuring instruments, and automobile and spare parts. These findings provide a framework for identifying key industries in Iran's seventh development plan and industrial policy document, facilitating informed decision-making.