رخداد زمین لغزش دلا و احداث کانال باستانی پل نگین: نمونه ای از تأثیر دوسویه محیط و انسان در ارتفاعات شیمبار (اندی کا، خوزستان) (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
دوران پرتلاطم حیات انسان در محیط جغرافیایی پیرامون همواره با چالش ها و تهدیدها و فرصت هایی همراه بوده که اساس زندگی او را بنیان نهاده است. در گذر از این دوران انسان مغلوب و مبهوت همیشگی نبوده است؛ چاره اندیشی و توان فکری انسان گاه به تسخیر طبیعت می انجامید و گاه به تعامل با آن. زاگرس مرکزی با فراز و نشیب های کوهستانی ازجمله مهم ترین کانون های تقابل و تعامل میان محیط و انسان بوده است. رخداد زمین لغزش کوه دلا و احداث کانال باستانی پل، نگین نمونه ای از این تقابل و تعامل است که در ارتفاعات شیمبار واقع در شمال خوزستان به وقوع پیوسته است. رخداد زمین لغزش دلا در مسیر شبکه زهکشی رودخانه شیمبار و پیامد آن تشکیل دریاچه سدی شیمبار، سبب تغییرات محیطی سه مرحله ای در منطقه شد. متعاقب این تغییرات، مشکلاتی برای جوامع انسانی این محدوده به وجود آمد که مهم ترین آنها مسدود شدن تنها راه ارتباطی منطقه بود. مسدود شدن راه ارتباطی باعث گردید تا جوامع انسانی برای خروج از این وضعیت، راه حلی بیندیشند. این راه حل منجر به حفر کانالی باستانی پل نگین گردید که سبب کاهش سطح آب دریاچه (مرحله سوم تغییرات) و باز شدن مسیر تردد شد. این وقایع که در یک سوی آن (رخداد زمین لغزش دلا و تشکیل دریاچه شیمبار) غلبه محیط بر انسان و در سوی دیگر (حفر کانال و بازنمودن مسیر تردد) غلبه انسان بر محیط نمایان است، نمونه بارزی از تأثیرات دوسویه میان محیط و انسان را در گستره کوهستانی زاگرس به اثبات رسانید.Dela Landslide Occurrence and Negin Ancient Bridge Creation: An Example of Bidirectional Effect of the Environment and Human in Shimbar Highlands
Hosteling and bustling of human life in its environment has always been coincided with many challenges and opportunities which acted like a basis for human life. Meanwhile, human has never been the looser; human’s intelligence and his ability to think sometimes coveted the nature and sometimes compromised with it. Central Zagros with high and low mountainous latitudes has always been a great example of the fight and the compromise between human and environment. The occurrence of Dela landslide and also creation of Negin ancient canal is an example of this infraction which has occurred in high latitudes of Shimbar located in north Khuzestan. The occurrence of Dela landslide in Shimbar river water networking system, and its consequence which is creation of Shimbar dam lake, has caused three staged environmental changes in that area. As a result of these changes, some problems for human living in the area have appeared which mostly include blocking the only communicative path in the area. Blocking this path has caused the people to think more to find a way to solve the problem. The solution led to creating the Negin archaeological canal which caused a reduction in the water level (the third stage of changes) as well as opening the communicative path. These events which in one hand represent the concurrence of human against the environment (occurrence of Dela landslide and creation of Shimbar lake); and on the other hand represent the concurrence of the environment against human (creation of the canal and reopening the communicative path) proves the bidirectional interaction between human and environment in Zagros area.
تبلیغات
