مصادیق و مضامین اخلاقی در فرائدالسلوک (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
وجود اندیشه های اخلاقی در نظم و نثر فارسی، که از فرهنگ و تربیت دینی بهره می گیرد به ادبیّات فارسی غنای خاصی را بخشیده است. کتاب فرائدالسلوک یکی از آثار ارزشمند سده ی هفتم هجری است که سرشار از آموزه های تعلیمی است و گنجینه ای از معارف، فضایل و حکمت ها را در بر دارد. در این پژوهش، سعی شده تا با روش استقرایی، متن هایی که به تصریح یا کنایه بر مضامین اخلاقی دلالت دارد؛ بررسی و با استفاده از شیوه ی تحلیل محتوایی، واژگان و عبارات مورد نظر توصیف شوند. بنابراین، مهم ترین پرسشی که در این پژوهش مطرح است عبارتند از: که در کتاب فرائدالسلوک سجاسی، به کدام آموزه های اخلاقی و تعلیمی سفارش شده است و از چه رذایل اخلاقی نهی کرده است؟ بدین منظور کتاب فرائدالسلوک شمس سجاسی، به عنوان محور کار انتخاب و متناسب با موضوع به استخراج مصادیق اخلاقی در این کتاب پرداخته شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که: سجاسی در کتابش، علاوه بر ایجاد التذاذ ادبی برای مخاطب، از هر فرصتی برای انتقال اندیشه های تعلیمی خود به مخاطب استفاده کرده و تحت تاثیر آموزه های اخلاقی دین مبین اسلام، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از طریق بیان حکایت یا تمثیل های مناسب، خواننده را به متحلی شدن به فضایل اخلاقی سوق می دهد و با بیان عواقب ناشی از رذایل اخلاقی، ان ها را در نظرش ناپسند جلوه می دهد و سعی در هدایت انسانها در مسیر صحیح زندگی دارد.Ethical examples and themes in Faraid al-Suluk
The existence of moral thoughts in Persian poetry and prose, which benefits from religious cultureand education, It has given a special richness to Persian literature. The book of Faraid al-Saluk is one of the valuable works of the 7th century of Hijri, which is full of educational teachings and it contains a treasure of knowledge, virtues and wisdom. In this research, it has been tried to use the inductive method to find the texts that imply the clarification or allusion to moral themes; to be checked and to describe the desired words and expressions using the method of content analysis. Therefore, the most important questions that are raised in this research are: which moral and didactic teachings are recommended in the book of Faraid al-Saluk Sejasi? For this purpose, Shams Sejasi's Faraid al-Suluk book, He has chosen Noorani Vosal and Frasiyabi as the focus of his work and according to the topic, ethical examples were extracted in this book. The results of the research indicate that: In his book, in addition to creating literary pleasure for the audience, Sejasi used every opportunity to convey his educational ideas to the audience, and under the influence of the moral teachings of the Islamic religion, directly or indirectly through the telling of appropriate anecdotes or parables, It leads the reader to dissolve into moral virtues and by stating the consequences of moral vices, he makes them look distasteful in his opinion and tries to guide people in the right path of life.