تحلیل مضامین و محتوای کتیبه های مسجد جامع قم براساس نظام معارف قرآنی و اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مسجد جامع قم یکی از بناهای اسلامی و مقدس است که تزئینات، کتیبه های بنا و محتوا و مضامین آن اهمیت خاصی دارد. برخی از کتیبه های این بنا در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار (1797 تا 1834 م.) ساخته و تاریخ های 1248 ، 1365 و 1381 هجری قمری روی کتیبه های بخش های مختلف بنا نوشته شده است. هدف پژوهش حاضر تحلیل مضامین، محتوا و نظام معارف قرآنی موجود در این کتیبه ها است. سؤالات پژوهش عبارتند از: 1- کتیبه های مسجد جامع قم چه مضامین و محتواهایی دارند؟ 2- محتوای کتیبه های مسجد جامع قم دربردارنده کدام دسته از نظام معارف قرآنی است؟ این پژوهش به روش توصیفی_ تحلیلی بوده و داده ها با منابع کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. همچنین با استناد به تفاسیر موضوعی و شیوه های تقسیم نظام معارف قرآن کارکرد محتوای کتیبه ها تحلیل و دسته بندی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، محتوای کتیبه ها آیاتی از سوره های مبارکه جمعه، ملک، منافقون، ذاریات، توبه، صافات، یوسف و آیهالکرسی دارد و کارکرد موضوعی و نظام معارف آنها شامل خداشناسی، قرآن شناسی، جهان شناسی، راه شناسی، برنامه های عبادی و اخلاق (انسان سازی) است.The Analysis of the themes and contents of Qom Jame' Mosque's Epigraphs based on Quranic and Islamic Studies system
Qom Jame' Mosque is one of the most important Islamic buildings. Its decorations, epigraphs, theme and content are of great importance. The purpose of the present study is to analyze the themes, content and system of Quranic studies in these epigraphs. The research questions are: 1) what are the contents and themes of Qom Jame' Mosque's epigraphs? 2) What kind of Quranic studies system are contained in Qom Jame' Mosque's epigraphs? This study was carried out by descriptive-analytic method and data were collected through library and field resources. Also, by referring to "thematic epigraphs and methods of dividing the Qur'anic studies system", analyze and categorize the content of 14 epigraphs as a statistical society. Also, by referring to "thematic epigraphs and methods of dividing Qur'anic studies system", the content function of 14 epigraphs as a statistical population have been analyzed and categorized. The results of the research show that the contents of the epigraphs include the verses of the Congregation Day (Al-Jumua Surah ) , The Kingdom (Al-Mulk Surah ), The Hypocrites ( Al-Munafiqun Surah), The Scatterers (Adh-Dhariyat Suarh), Repentance (At-Tawba Surah), The Rangers (As-Saaffat Surah), Joseph (Yusuf Surah) and The Heifer 255 verse (Al-Baqara - Āyat al-Kursī).
تبلیغات
