بررسی تطبیقی مقیاسهای کاربردی در فقه اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
واحدهای سنجش و مقیاسهای اندازه گیری در شریعت اسلام و فرهنگ اسلامی جایگاه ویژه ای دارد و استفاده از آن علاوه بر شئون مختلف اقتصادی و تجارت و معاملات و کسب و کار، در ابواب مختلف فقه از جمله در باب طهارت و کُرّ، خمس و زکات، دیات، جزیه، خراج و... کاملاً مشهود است. هرچند اعراب در مورد کیل و اندازه گیری نظام مخصوصی نداشتند، ولی با ظهور اسلام پیامبر اکرم(ص) با صدور فرمانی که به منزله یک قانون کلی و قاعده عام و در واقع نخستین قانون در این باره بود، نظام جدیدی را تثبیت کرد. ایشان فرمودند: «المیزان – میزان مکه و المکیال مکیال مدینه». این قانون با همه گسترش اسلام در بلاد مفتوحه تغییر نیافته و واحدهای وزنی در سایر بلاد با آن مقایسه و مقارنه می شد. آنچه در اوزان اسلامی در معاملات و داد و ستد یک امتیاز به شمار می رود آن است که علی رغم عدم ثبات نظام واحد در یک واحد وزن مثلاً درهم در نظامهای مختلف و بلاد و قبایل گوناگون اوزان در شریعت اسلامی ثابت و تغییری در آن رخ نداده است؛ چنان که رطل نیز در شریعت اسلامی واحدی دارای مقدار ثابتی است که در طول چهارده قرن تغییر نکرده است، ذراع از مقیاسات و صاع از اندازه ها نیز این چنین بوده اند. در این مقاله به دسته بندی و بیان ملاک و ضابطه برای مقیاسها و کاربرد آنها در فقه مذاهب اسلامی پرداخته شده است.A Comparative Study on the Operational Scales in Islamic Jurisprudence
The evaluation units and measuring scales are important in the Islamic Jurisprudence and usage of them are completely obvious in different chapters of jurisprudence such as Taharat (cleanliness) and Kurr water, Khums and Zakat, Diyyat, Jezya, Kharaj… besides different economic and commercial affairs. Arabs had no special system for measuring, but after uprising of Islam, Holy Prophet established a new system by commanding a new general rule and the very first law about this subject. He said: “Mizan is the scale of Medina and Mikyal is the gauge of Mecca.” This rule has not been changed with the expansion of Islam in the conquered territories and other evaluation units had been compared. What is a privilege in the Islamic weight units for trade and deal is its constancy notwithstanding the inconstancy of a single system in different systems of territories and tribes; such as Ratl in the Islamic jurisprudence has been unchanged in this 14 centuries. Dhira‘ and Sa‘ are the same. In this article we will discuss about the categorizing and explanation of standard of the scales and their usage in the Islamic jurisprudence.
تبلیغات
