خوانش وظیفه گرایی در بازنمایی رهایی در آثار میخائیل نعیمه و احمد شاملو (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اخلاق، از ضروری ترین عناصر زندگی اجتماعی انسان است و بین زیست اخلاقی و کمال انسان و همچنین دست یافتن به آزادی و رهایی، ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد. میخائیل نعیمه از ادیبان صوفی گرا در ادبیات معاصر عربی و احمد شاملو از شاعران نوگرای معاصر، در ادبیات فارسی محسوب می شوند؛ آن دو، رهایی و آزادی را وابسته به اراده فردی می دانند؛ هدف از پژوهش حاضر، دریافتن گزاره های ارزشی و هنجارهای اخلاقی مورد نظر میخائیل نعیمه و احمد شاملو در تجربه رهایی است. این پژوهش، ابتدا به گزاره های ارزشی و سپس به هنجارهای اخلاقی مشترک آن ها، اشاره می کند و در انتها، به چگونگی بازنمایی گزاره های ارزشی و هنجارهای اخلاقی در مفهوم رهایی، می پردازد. نگارندگان کوشیده اند تا با کاربست روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی به خوانش آثار این ادیب و شاعر بپردازند. دستاورد های پژوهش نشان می دهد که گزاره های ارزشی این دو ادیب و شاعر، مشترک بوده است و تفاوت در انعکاس این گزاره ها، در آثارشان، با توجّه به گفتمانشان، خواهد بود؛ به این صورت که تفکّر وحدت وجود در آثار میخائیل نعیمه فعال تر عمل می کند و در آثار شاملو، ایدئولوژی عشق پررنگ تر خود را نشان می دهد و گفتمان هایی که این دو، در آثارشان برگزیده اند، در بازنمایی این گزاره های اخلاقی در رسیدن به رهایی، تأثیر گذاشته است، به گونه ای که در آثار نعیمه، با توجّه به گفتمان عرفانی، رهایی روحی و معنوی بازنمایی می شود و در آثار شاملو، بازتاب این گزاره های ارزشی و اخلاقی، براساس گفتمان حماسی، رهایی اجتماعی است.An Comparative Investigation of the element of “orientation to duty” in the Manifesting Freedom in the Writings of Mikhail Naimy and Ahmad Shamlou
It is no denying that ethics is an essential attribute of human’s social life. There is a close association between human morals, human perfection, and the human desire toward freedom. For Mikhail Naimy (a Sufi writer in Arabic literature) and Ahmad Shamlou (a modern poet of Persian literature, freedom is not independent from individuals` preferences and their will. Having that in mind, the purpose of this study is to find the value propositions and moral norms that Mikhail Naimeh and Ahmad Shamloo in the experience of freedom. This study first refers to value propositions and, then, to their common moral norms. This is followed by an analysis of how normative ethics and value propositions are reflected in the writings. The findings suggest that the poets have used similar value propositions and the only element which signified the difference between the two poetries was the presentation and manifestation of these value propositions in the writing. In other words, the unity of existence is more visible and noticeable in Mikhail Naimy’s work and the ideology of love stands out more in Ahmad Shamlou’s writings. The represented discourses have, therefore, influenced how these moral propositions promoted freedom. In other words, given that Mikhail Naimy’s writings enjoy a mystical theme, these representations and manifestations acted as a path towards a spiritual liberation. Also, given that the epic discourse is the focus of Ahmad Shamlou’s work, these representations and manifestations acted as a path towards a social freedom.