قاعده تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم و کارکردهای آن (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
متکلم حکیم برای بیان و تبیین مقاصد خود، نباید در گفتارها و نوشتارها، سطوح فکری مخاطبان خویش را نادیده بگیرد. وی پیش از شروع سخن، بایستی ظرفیّت فکری مخاطبان را بسنجد، سپس لب به سخن بگشاید. زیرا بر اساس قاعده عقلائیِ تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلّم حکیم، گفتارها و نوشتارهای وی از سطح فکری مخاطبان اثر پذیرفته و بر اوست که در سخن گفتن با دیگران، ظرفیت فکری مخاطبان را لحاظ نماید. بدین ترتیب، قاعده عقلائیِ مذکور با بیانات قرآنی و حدیثی رابطه فعال برقرار کرده و در نصوص قرآنی و بیانات معصومان رابطه ای کنش گرانه ایفا می کند. از این رو متکلم حکیم در نصوص دینی بدون توجه به این قاعده سخنی نمی گوید. قاعده مورد بحث، کارکردهای متفاوتی در تبیین دین ایفا می کند که نمونه های بدین شرح است: 1. متکلم حکیم در مواردی به دلیل رعایت قاعده، وادار به نگفتن و سکوت می شود؛ 2. قاعده مورد بحث در نحوه بیان معارف غیبی توسط متکلم حکیم نقش ایفا می کند؛ 3. به کمک قاعده یادشده می توان، تعارض غیر مستقر احادیث را برطرف نمود؛ 4. قاعده تأثیر سطوح فهم مخاطبان بر بیان متکلم حکیم در شکل گیری متشابهات نیز کارکرد داردمتن
The Rule of the Effect of the Audience’s Understanding Levels on the Expression of the Wise Speaker and Its Functions
In order to express and explain his/her intentions, a wise speaker should not ignore the intellectual levels of his/her audience in his/her speeches and writings. Before starting the speech, he/she should measure the intellectual capacity of the audience, then open his/her mouth to speak. Because based on the rational rule of the effect of the audience’s understanding levels on the expression of the wise speaker, his/her speeches and writings are influenced by the intellectual level of the audience and it is up to him/her to consider the intellectual capacity of the audience when speaking with others. Thus, the mentioned rational rule has established an active relationship with Quranic and hadith statements and plays an active relationship in the Quranic texts and the statements of the Infallible Figures. Therefore, a wise speaker does not speak in religious texts without paying attention to this rule. The discussed rule performs different functions in the explanation of religion, examples of which are as follows: ۱. In some cases, the wise speaker is forced not to speak and remain silent due to the observance of the rule; ۲. The discussed rule plays a role in the way of expressing occult knowledge by the wise speaker; ۳. With the assistance of the aforementioned rule, it is possible to resolve the unstable conflict of hadiths; ۴. The rule of the effect of the audience’s understanding levels on the wise speaker’s expression also has a function in the formation of homologous (mutashabih).