بررسی تطبیقی ساختار عرفانی سوره حمد از منظر مفسران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سوره مبارکه حمد با مضمونی که دارد و اهمیتی که برای آن در روایات فراوان نقل شده و نقش مهمی که در نظام معرفتی و سلوک عملی مؤمنان برای آن است، همواره مورد توجه مفسران بوده و آن را از زوایای مختلف مورد بررسی و تفسیر قرار داده اند؛ برای این سوره در گرایش تفسیر عرفانی مباحث بسیاری طرح شده و بخش معتنابه ای از مباحث عرفانی به آن اختصاص یافته است؛ از این رو ضرورت دارد از حیث عرفانی مورد توجه همه جانبه قرار گیرد؛ در همین راستا یکی از محورهای مهم، ساختار عرفانی آن است که تاثیر زیادی در فهم و تحقق هدف حقیقی آن خواهد داشت؛ در این باره طرح های مختلفی از سوی عارفان مفسر در تبیین ساختار آن ذکر شده است که در این نوشته این طرح ها با روش کتابخانه ای و تحلیل اجتهادی مورد کاوش و تطبیق قرار می گیرد؛ ابتدا آرای مفسران عارف نقل و تحلیل می شود و سپس نظر خود در ساختار عرفانی آن را بیان خواهیم کرد و خواهیم گفت که تقریباً همه ساختارهای بیان شده تاکنون مشکل ذوقی و بدون دلیل و توجه به سیاق آیات را دارند اما در این میان ساختاری را که می توان برای آن بیان نمود و مشکل عدم تطابق یا سیاق را نداشته باشد، بر پایه عبودیت در هردو بخش سوره خواهد بود.A comparative study of views on the mystical structure of Surah al-Fatiha
Surah Fatiha al- Kitab for its content, importance based on the narrations, and its role in the knowledge, practice, and spirituality of the believers has always been the focus of commentators of the Quran. They have examined and interpreted it in different aspects. Many topics have been proposed and a significant part of mystical topics has been dedicated to Surah; Therefore, it is necessary to receive all-around attention from a mystical point of view. In this regard, one of the important aspects is its mystical structure, which will have a great impact on the understanding and realization of its true purpose; In this regard, mystic commentators various have mentioned different plans for interpreting its structure. In this article, these plans are explored and adapted with the library method and scholarly analysis; First, the opinions of the mystic commentators are quoted and analyzed, and then we will express our opinion on the mystical structure of Surah Fatiha and we will clarify that almost all the structures expressed so far have the problem and had not convincing reason and attention to the context of the verses. However, we can have structure without the problem of inconsistency or context based on worship theory in both parts of the surah.
تبلیغات
