تحلیل و بررسی استثنائات مسئله «حق رد یمین به مدعی» با نگاهی به مفاد مبانی اصل مسئله (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
مبانی فقهی حق مدعی علیه برای رد یمین به مدعی، در منازعاتی که مدعی به هر دلیل اقامه بینه نکرده و طلب یمین از مدعی علیه دارد، توسط فقها در خلال «کتاب القضا» مطرح شده و فی الجمله مسئله در فقه جعفری قطعی است، اما گستره دلالی آن مبانی چندان هویدا نیست، تا جایی که فهم متفاوت از آن باعث شده تا بعضی از فقها با طرح استثنائاتی، حق رد یمین به مدعی را در برخی موارد انکار کنند و نسبت به پاره ای از آن موارد، ادعای عدم خلاف نیز مطرح شود. افزون بر آن، بعد از عدم پذیرش حق رد یمین به مدعی در استثنائاتِ مطرح شده، نسبت به حکم آن موارد نیز اختلافاتی دیده می شود. پژوهش حاضر، عهده دار ارائه تحلیلی صحیح از استثنائاتِ مطرح شده در مسئله حق رد یمین به مدعی است. واکاوی دلالی مبانی اصل مسئله، حاکی از اطلاق ادله در حقِ رد یمین به مدعی است و تحلیل و بررسی ادله فقیهان در طرح استثنائاتِ شش گانه -که با تطوّرات فقه جعفری بر مسئله افزون شده- نشان از نادرستی استثنائات دارد. البته در خصوصِ اجیر متهم، دلیل خاص و معتبری وجود دارد که وی حق رد یمین به مدعی ندارد.دراسه و تقییم استثنائات مسئله «حقّ ردّ الیمین على المدعی» مع نظره علی مفاد أسس المسئله
المبانی و الأسس الفقهیه لمسئله حقّ المدعی علیه لردّ الیمین على المدعی فی منازعاتهم التی المدعی فیها -بأیّ دلیل- لم یُقِم على دعواه بیّنه و ثَمّ طلب الیمین من المدعی علیه، طرحها الفقهاء فی کتاب القضاء و المسئله مقطوع بها فی الفقه الجعفری فی الجمله، لکن شمول هذه الأسس لکلّ المسائل محطّ نظر، حتی أنّ بعض الفقهاء استثنی مسائل و أنکر إمکان حقّ ردّ الیمین على المدعی فیها و قال فی بعضها إنّه لا خلاف فی عدم إمکان ذلک بین الفقهاء. إضافه على ذلک إذا قبلنا فی هذه المسائل عدم إمکان ردّ الیمین على المدعی، یوجد اختلافات بین أولائک الفقهاء فی حکمها أیضاً. تکفّلت هذه الدراسه إرائه تحلیل صحیح من الاستثناءات المطروحه فی مسئله حقّ ردّ الیمین على المدعی. التدقیق فی أسس أدله المسئله یحکی لنا إطلاق الحقّ فی ردّ الیمین على المدعی. و مناقشه أدله الفقهاء فی المسائل السته یبیّن لنا خطأ هذه الاستثناءات التی أضیفت إلی المسئله مع تطوّر الفقه الجعفری لاحقاً، لکن فی خصوص مسئله الأجیر المتّهم یوجد دلیل خاص معتبر ینفی حقّه فی ردّ الیمین علی المدعی.
تبلیغات
