امکان سنجی اجرای قصاص در جنایت عمدی بر مو (نقد رویکرد قانون مجازات اسلامی، مواد 576 تا 586) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مستنبط از ادله فقهی و حقوقی، اصل اولیه در جنایات عمدی قصاص است و عدول از این اصل جایز نیست، مگر در صورت فقدان عضو و یا خوف تلف و تعدّی. از همین رو، رویکرد قانونگذار در مواد 576 تا 586 ق.م.ا. مبنی بر الزام مجرم به پرداخت دیه و یا ارش در جنایات عمدی بر مو، محل تأمل قرار می گیرد. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی، دیدگاه های رایج فقها در این زمینه را مورد ارزیابی قرار داده و با ترجیح دیدگاه فقهای قائل به اجرای قصاص مو، نتیجه می گیرد که به لحاظ پیشرفت های نوین و دقیق علم پزشکی در حوزه پوست و مو، رعایت شرط مماثلت در قصاص مو امکان پذیر است؛ بطوری که عملیّات کاشت مو با روش های مختلف و ابزارهای بسیار دقیق که امروزه در کلینیک های تخصصی انجام می پذیرد، شاهدی بر این مدعاست. لذا اجرای قصاص مو، به عنوان امری ممکن تلّقی می شود. ضمن اینکه در این وضعیت اصل تناسب جرم و مجازات رعایت شده و حقوق بزه دیده نیز بهتر تأمین می شود. بر این اساس بازنگری در مواد مذکور پیشنهاد می شود.Feasibility Study of Retribution in Intentional Crime on Hair (Critique of the Approach to the Islamic Penal Code Articles 576 to 586)
Inferred from jurisprudential and legal evidences, the basic principle in intentional crimes is retribution ( qiṣāṣ ), and deviation from this principle is not permissible, except in the absence of a member or the fear of loss and abuse. Therefore, the legislator's approach in Articles 576 to 586 of the Islamic Penal Code to oblige the offender to pay blood money ( dīya ) or indemnity ( arsh ) in intentional crimes on the hair is taken into consideration. This descriptive-analytical study evaluates the common views of jurists in this field and by preferring the view of jurists who believe in performing hair retribution, concludes that in view of recent medical advances in the field of skin and hair, it is possible to observe the similarity condition in hair retribution, So that hair transplantation operations with various methods and very precise tools that are performed today in specialized clinics, is evidence to this claim. Therefore, performing hair retribution is considered as a feasible option. In addition, in this case, the principle of proportionality of crime and punishment is observed and the rights of the victim are better provided. Accordingly, a revision of the mentioned materials is suggested.
تبلیغات
