اهداف نظام الملک از ایجاد گروه غلامان نظامیه و تأثیر این گروه در جریانات سیاسی عصر سلجوقی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خواجه نظام الملک طوسی وزیر نامدار عصر سلجوقی که وزارت دو تن از سلاطین این سلسله یعنی آلب ارسلان (455- 465ه.ق) و ملکشاه ( 465- 485 ه.ق) را به مدت سی سال بر عهده داشت، نقشی برجسته در سازمان دهی و اداره حکومت سلجوقی ایفا می کرد. یکی از مهم ترین اقدامات او ایجاد ارتشی شخصی بود که از آن با عنوان غلامان نظامیه یاد شده است. این گروه سازمان یافته که از غلامان خریداری شده توسط نظام الملک تشکیل شده بود، مستقیماً تحت فرمان وزیر انجام وظیفه می کردند. آنان -به ویژه پس از مرگ خواجه نظام الملک- حدود یک دهه از مهم ترین گروه های تأثیرگذار در جریانات و وقایع سیاسی عصر سلجوقی بودند. این پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی و با بهره گیری از منابع دست اول عهد سلجوقی تلاش می کند به این سوال پاسخ دهد که هدف و انگیزه خواجه نظام الملک از ایجاد گروه غلامان نظامیه چه بوده و این گروه چه نقشی در جریانات سیاسی عصر سلجوقی ایفا نموده اند؟ یافته های پژوهش بیان گر آن است که نا امنی موجود در جایگاه دیوان سالاران در سلسله ی ماقبل سلجوقی (غزنویان) و در عهد سلجوقیان، نظام الملک را برآن داشت تا با تشکیل نیرویی نظامی، مستقل از سلطان سلجوقی، جایگاه خود را به عنوان یک دیوان سالار قدرتمند تبیث و تضمین کند. این گروه پس از مرگ خواجه نیز حضوری تأثیرگذار در جریان های سیاسی عصر سلجوقی ایفا کردند.Nizam al-Mulk's Aims in Creating a Group of Nizamiyeh Slaves and the Impact of this Group on the Political Currents of the Seljuk Era
Khajeh Nizam al-Mulk Tusi, the famous minister of the Seljuk era, served as ministers of two kings of the dynasty, namely Alb Arslan (1067-1077) and Malik-Shah (1077-1097) for thirty years and played the main role in organizing and managing the Seljuk government. One of his most important measures was creating an army referred to as the Nizamiyeh slaves. This organized group, consisting of slaves bought by Nizam al-Mulk, operated directly under the command of the minister. Particularly after the death of Nizam al-Mulk, they were one of the most influential groups in the political events of the Seljuk era for about a decade. This research tried to answer the question of the purpose and motivation of Khajeh Nizam al-Mulk in creating a group of military slaves as well as the role they played in the political currents of the Seljuk era, using a descriptive-analytical method and utilizing first-hand sources of that time. The findings of the study indicate that the insecurity in the position of bureaucrats in the pre-Seljuk dynasty, i.e. the Ghaznavids, and in the Seljuk era urged Nizam al-Mulk to establish an independent military force to stabilize his position as a powerful bureaucrat. This group also appeared influential in the political currents of the Seljuk era after Khajeh's death.
تبلیغات
