مفهوم شناسی آواهای ترکیبی ریشه «ب، ح، ر» در قرآن (با تکیه بر نظریه نام آوایی ابن جنّی در «اشتقاق کبیر») (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از جمله مباحث مطرح در نظام آوایی، مسئله دلالت آوا یا دلالت لفظ بر معناست که به دو قسم دلالت ذاتی و دلالت قراردادی قابل تقسیم است. پژوهش حاضر براساس نظریه نام آوایی و اشتقاق کبیر ابن جنّی با روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه موردی آواهای «ب ح ر» انجام گرفته و از رهگذر آن مشخص شد که بار آوایی حروف «ب ح ر» به خصوصیات معنایی ساخت های شش گانه این آواها نزدیک است و بیش و کم معانی مورد نظر را القا می کنند. همچنین مشتقات شش گانه این سه حرف، معنای اصلی مشترکی دارند، چنان که هرکدام معنای جدیدی نیز می یابند. این سه آوا با خصوصیات تلفظی و صفاتی که بر آنان حمل می شود، بر معنای گشایش، انبساط، وسعت، کثرت و زیادتِ بر اثرِ تکرار، عمق و شدت، در ساخت های شش گانه این ریشه دلالت می کنند. این معانی در کاربردهای قرآنی این واژه ها در آیات قرآن کریم به خوبی قابل ملاحظه است.The Meaning of Compound Sounds of the Root “B-H-R” in the Qur’an, Based on Ibn Jinnī’s Name-Phonetic Theory in “The Great Derivation”
Among the issues of phonetic system is the phonetic indication or word indication to meaning, that is divided into two types of intrinsic and conventional indications. Based on the name-phonetic theory and great derivation of Ibn Jinnī through the descriptive-analytical method, this study investigates the sounds of the root “b-h-r” . Results show that the phonetic tone of letters “ b-h-r ” is close to the semantic characteristics of the six-fold composition of these sounds and more or less conveys the desired meanings. Additionally, the six-fold derivatives of these sounds have a main common, although each finds a new meaning. These three sounds, with their pronunciation and attribute characteristics, indicate the meaning of opening, expansion, breadth, multiplicity and abundance due to repetition, depth and intensity in the six-fold composition of this root. These meanings are well observed in the Qur’anic uses of these words in the verses of the Holy Qur’an.