جایگاه امر سیاسی در ادوار فقه سیاسی شیعه
آرشیو
چکیده
امر سیاسی در ادوار فقه شیعه از قرن سوم تا به امروز، تحولی بنیادین داشته است. موضوع این تحقیق، بررسی جایگاه امر سیاسی در ادوار مختلف فقه شیعه است که با روش اسنادی از نوع کیفی و مبتنی بر ردیابی فرایند و ملهم از ادبیات نظری مربوط به امر سیاسی و فقه سیاسی نگارش یافته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که فقه شیعه چهار مرحله را از سر گذرانده است که مرحله اول، فقه خصوصی است که به دلیل شروع عصر غیبت، مباحث مربوط درباره ماهیت حکومت موضوعیت دارد. مرحله دوم، با سلطنت عجین شده و تفکیک بین «امر شرعی» و «امر عرفی» از شاخص های آن است. مرحله سوم، عصر مشروطه را شامل می شود که نظریه تأسیس حکومت نیمه مشروع در دوره غیبت، ویژگی این دوران است. مرحله چهارم، دوران حکومت جمهوری اسلامی است که مقدمات حکومت دینی به دست فقیه جامع الشرایط پی ریزی شده و فقه سیاسی وارد مرحله نظام سازی می شود. به طورکلی، با گستردگی امر سیاسی، حوزه فقه سیاسی شیعه نیز دچار تحول شده و مفاهیم مرتبط با آن از فقه فردی به فقه عملی و نظام سازی سیاسی راه یافته است.The Status of Political Issue in Shia’s Political Jurisprudence History
The political issue has undergone fundamental evolution from the third century till now in Shia’s jurisprudential history. The article has focused on this using qualitative documentary method based on tracing the process inspired by the related literature. The results show that Shia’s jurisprudence has gone through four different periods, the first being private jurisprudence that, due to the start of Imam Mahdi’s Occultation period , it has given due attention to the nature of government. The second period is mingled with monarchy having as one of its indexes the distinction between “sharia-based issue” and “secular issue”. The third period includes the Constitutional Movement era that was concerned about establishing a semi- sharia-based type of government after the Occultation. The fourth refers to the Islamic Republic of Iran era in which the preliminary steps for establishing Islamic government under the auspices of a qualified mujtahid have been taken and the political jurisprudence steps onto the stage of organizing a system. In general, with the expansion of political issue, the Shia’s jurisprudential domain has undergone some evolution and its related concepts and assumptions have moved from individual fiqh (Islamic jurisprudence) to the practical and systematic one.
تبلیغات
