فراتاریخ بودن قرآن و سازوکارهای انتقال پیام های فرازمانی و فرامکانی در ظروف تاریخی خاص (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مسائل مهم فلسفه دین، جهان شمولی و کیفیت پاسخگویی دین و قرآن به عنوان مهم ترین منبع معرفتی به مسائل نوپدید علی رغم نزول در شرایط خاص تاریخی است. در رویکرد تاریخ مندی قرآن که زادگاه آن کشورهای عربی است و بعضاً ملهم از مباحث هرمنوتیک فلسفی و القائات مستشرقان شکل گرفته، پیام های قرآنی تاریخ مند تلقی شده اند. این موضوع در جای خود به تفصیل نقد و دلایل اثبات فراتاریخی بودن قرآن به تفصیل بیان شده است، اما این امر حائز اهمیت و نیازمند تبیین است که در سبک بیانات قرآن، چه سازوکارهایی به کار رفته تا فراتاریخی بودن قرآن را تضمین کند؟ نوشتار حاضر به روش توصیفی-تحلیلی پس از بیان وجوه نافی تاریخیت قرآن مانند حل پارادوکس ظاهری بیان پیام های جاودانه به دنبال سبب نزول خاص و تاریخی نبودن نوع مکتوبات و معاهدات بشری و تعمیم این شیوه عقلایی به قرآن، به وجوه اثبات کننده فراتاریخی بودن قرآن مانند تعبیه سازوکار پاسخگویی به تمام مسائل نوپدید در دل قرآن با نصب مفسر معصوم، دلالت خطابات عام قرآنی و نیز مبارزه نفس گیر با فرهنگ جاهلی اشاره می کند و سپس نشان می دهد صنعت التفات، نتیجه گیری های کلی از حوادث جزئی، تجرید حوادث تاریخی از جزئیات، ضمیمه کردن پیام های کلی در لابه لای ذکر حوادث و غلبه جنبه هدایتی گزارش های تاریخی قرآن بر جنبه تاریخی، سازوکارهای پیش بینی شده برای فرازمانی و فرامکانی بودن پیام های قرآن اند.Transhistoricity of the Quran and the Mechanisms of Delivering Transtemporal and Transcendental Messages in Specific Historical Vessels
One of the main issues of the philosophy of religion is the universality and quality of the responses of Islam and the Quran – as the most important source of Islamic knowledge – to novel issues despite the fact that the revelation of the Quran has occurred in certain historical conditions. In the theory of transhistoricity of the Quran, which has been developed in Arabic countries and has been affected by the philosophical hermeneutic discussions and orientalists’ infusions, the Quranic messages are deemed as temporally limited. This issue has been criticized extensively in other works and the reasons to prove the transtemporality of the Quran have been explained in detail in other sources. However, what is important here and in need of explanation regards the mechanisms used in the Quranic expression style that can guarantee its transhistoricity. To this end, the study at hand adopted a descriptive-analytical method. First, the reasons against the historicity of the Quran – such as solving the seeming paradox of the expression of eternal messages following a certain cause of revelation as well as the proving the non-historicity of the human writings and conventions and the subsequent generalization of this reasonable method to the Quran – are given. Then, the reasons that prove the transhistoricity of the Quran – such as the installation of infallible exegetes of the Quran as a mechanism to respond to all new issues, the significations of the general Quranic words, and the intense fight against Jahiliyyah – are provided. Finally, the article argues that the Iltifat rhetorical device (grammatical shift for rhetorical purposes), general conclusions made based on small incidents, abstraction of historical events from details, inclusion of general messages while narrating the events, and the superiority of the guidance aspect of the historical reports of the Quran over their historical aspects are the mechanisms foreseen to preserve the transtemporality and transcendence of the Quranic messages.
تبلیغات
