علل انحطاط مشروطه از دیدگاه مجدالاسلام کرمانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

احمد مجدالاسلام کرمانی از جمله روشنفکرانِ روزنامه نگار و مشروطه خواهان تأثیرگذار در مشروطه خواهی ایرانیان بود که نقش مهمی در آگاهی بخشی و بیداری ایرانیان در مقابله با حکومت استبدادی و روی کار آوردن حکومتی مبتنی بر قانون داشت. با توجه به ناآشنایی ایرانیان با اصول و ساختار مشروطه و نهادهای برآمده از آن و نگاه اکثریت مشروطه خواهان و سیاستمداران که به دنبال بازتعریف مشروطه براساس دیدگاه های خود بودند، بخشی از مهم ترین تلاش ها را مجدالاسلام درباره ساختار حکومت جدید و تبیین کارکردهای نهادهای نوین عصر مشروطه سامان داد که در چهار نشریه او ندای وطن، الجمال ، کشکول و محاکمات و همچنین در کتاب های او بازتاب داشت. انحطاط مجلس اول و پیامدهای آن سبب گردید او کتاب تاریخ انحطاط مجلس را بنویسد و به ریشه یابی علل انحطاط آن بپردازد. حال این پژوهش براساس روش تحقیق تاریخی، با تأکید بر کتاب تاریخ انحطاط مجلس ، نشریه ندای وطن و دیگر منابع، به تبیین دیدگاه های مجدالاسلام می پردازد تا علل انحطاط مشروطیت را بررسی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد مجدالاسلام کرمانی فراهم نبودن بسترهای لازم سیاسی و اجتماعی در ایران و ناآشنایی ایرانیان با مؤلفه های حکومت جدید و دخالت های بیگانگان را از جمله مهم ترین دلایل انحطاط مشروطیت می داند. از نظر او، این ناآگاهی از ساختار حکومت جدید سبب مداخله هر یک از گروه ها و نهاد ها در کار یکدیگر و ایجاد اختلاف اساسی میان سه رکن مهم جامعه وقت ایران یعنی دولت ، ملت و سلطنت گردید و در نهایت اسباب انحطاط مشروطه را فراهم کرد.