بررسی چالش های امنیتی و نظامی جنبشِ اسماعیلیان در ایالت کرمان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ایالت کرمان در طول ادوار مختلف تاریخ خود، همواره یکی از مناطق منحصربه فرد در تجمّع پیروان ادیان، فرقه ها و مذاهب گوناگون است. در این میان تاریخ حضور شیعیان اسماعیلی در این ایالت و شرح تلاش ها و جنبش های آنان جهت کسب قدرت سیاسی کرمان، از مسائل مهم و نیازمند واکاوی است؛ لذا جستار حاضر با کاربستِ روش توصیفی تحلیلی ضمن بررسیِ چرایی و چگونگیِ روندِ تحولات سیاسی، امنیتی و نظامی جنبشِ اسماعیلیان در ایالت کرمان تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که روند چالش های اسماعیلیان کرمان جهت دستیابی به اقتدار سیاسی- نظامی چگونه بوده است؟ اهمیت و ضرورتِ انجام این پژوهش ازآن روست که برخلاف تحقیقات پیشین، فقط از دریچه ی فکری و مذهبی بدین فرقه نپرداخته؛ بلکه کوشیده است رویکرد امنیتی و نظامی قدرت گیری آنان را نیز مورد واکاوی قرار داده و استحکامات دفاعیِ آن ها را نیز معرفی نماید. یافته ها نشان می دهد اسماعیلیان ساکن کرمان در طول دوره ی موردبررسی در این پژوهش، سه مرحله را پشت سر نهاده اند؛ مرحله اول به واسطه تلاش های مخفیانه و آشکار خود در جهت کسب قدرت سیاسی به درگیری های نظامی و سرکوب شدید آنان انجامید، مرحله دوم به واسطه شرایط سیاسی مذهبیِ پیش آمده مجبور به تقیه شدند و درنهایت در مرحله سوم توانستند برای چندی در رأس قدرت سیاسی این ایالت قرار گیرند.