مقایسه تطبیقی محله در شهرهای ایرانی اسلامی و محله در نهضت نوشهرگرایی؛ نمونه موردی: محله پایین خیابان و محله ولیعصر شهر مشهد

چکیده

اسلام به عنوان دین و شریعت بر پایه جهان بینی توحیدی در فضای فکری، رفتاری و کالبدی انسان تأثیرگذار است. محله دارای تاریخچه کهن در نظام شهرسازی ایران و جهان دارد که به عنوان یک واحد اصلی روابط اجتماعی در شهرهای اسلامی بوده است، اصول شهرسازی اسلامی به زمان و مکان خاصی محدود نمی شود بلکه در زمان و مکان با توجه به ویژگی های خاص خود تجلی کالبدی می یابد. رشد شهر و شهرنشینی در دهه های اخیر و عدم توجه به انسان در فضای شهری سبب کم رنگ شدن تأثیرگذاری اصل دین اسلام بر روند ساخت وساز شهرها گردیده است بنابراین نهضت نوشهرگرایی در جهت رفع مشکلات ناشی از فرسودگی و زوال مراکز شهری و با تأکید بر جایگاه ویژه انسان در فضای شهری به وجود آمد. هدف از این پژوهش مقایسه تطبیقی محله در شهر ایرانی اسلامی و نهضت نوشهرگرایی می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی است و با استفاده از مشاهدات عمیق میدانی گردآوری گردیده است. نتایج حاکی از آن است: مقایسه ویژگی های محله با سبک ایرانی اسلامی ارزش های نهفته و مشترک از بطن این دو مکتب مستخرج می شود که در شکل دهی به محلات پایدار تأثیر به سزایی می گذارد.