معناشناسی واژه ثله و مترادفات آن در قرآن

چکیده

برجسته ترین وجه اعجاز قرآن کریم به عنوان معجزه ی پاینده پیامبر اکرم9 اعجاز بیانی و فصاحت و بلاغت آن است. از آنجایی که واژه گزینی قرآن، بی بدیل و شگف انگیز و براساس ظرافت های خاصی است لذا برای فهم بهتر این ظرافت ها باید با علم مفردات قرآن که یکی از مجموعه های علوم قرآنی است، آشنا شد. از این رو در این پژوهش سعی بر آن شده برای درک بهتر مفهوم آیاتی که در آن ها، معنای «جماعت و گروه» با الفاظ مختلف ذکر شده، مورد بررسی قرار بگیرد. جهت تحقق این امر از میان واژگانِ با این معنا، پنج واژه ی «ثله، رهط، طایفه، عصبه و فئه» ابتدا در کتب لغت با محوریت العین، معجم مقاییس اللغه، مفردات الفاظ قرآن، بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز و التحقیق فی الکلمات القرآن الکریم مورد بررسی قرار گرفته سپس ذیل تعدادی از آیات قرآنی مشتمل بر این الفاظ، به بررسی نظرات تفسیری حول این واژگان پرداخته شده است. قابل ذکر است که ذیل هر بحثی نتیجه گیری صورت گرفته است که این امر بر غنای محتوا می-افزاید. پس از بررسی های مختلف می توان گفت حق آن است که هر یک از این واژه های به ظاهر مترادف، در قرآن جایگاه خاص خود را دارد و هیچ یک نمی تواند به جای دیگری بنشیند.