ابوجعفر مرعشی راوی تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ابوجعفر مرعشی محدثی بوده که ابومنصور طبرسی و ابوسعد سمعانی بی واسطه از او روایت کرده اند. طبرسی در کتاب الاحتجاج روایات تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) را از ابوجعفر مرعشی نقل کرده است. نویسنده الاحتجاج تمام روایات را بدون ذکر سند آورده است؛ اما روایات تفسیر یادشده را به دلیل عدم اشتهار این تفسیر، با ذکر سند مقرون ساخته است. سمعانی نیز در الانساب ابوجعفر مرعشی را شناسانده است. درباره ابوجعفر مرعشی، دانسته های اندکی وجوددارد. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی تلاش کرده تا با جستجو در منابع مختلف تاریخی و حدیثی، داده ها درباره ابوجعفر مرعشی تا حد ممکن کامل شده و تحلیل گردد. یافته ها نشان می دهد، ابوجعفر مرعشی محدث و ادیبی شناخته شده میان دانشمندان شیعه و سنی عصر خویش بوده است؛ اما در عین حال مهمترین منبعی (الانساب) که وی را معرفی نموده، او را غالی در تشیع خوانده است. به نظر این ادعا با محتوای تفسیر یاد شده، که وی یکی از ناقلان آن بوده، بی ارتباط نبوده است.