بررسی و تحلیل شیوه مواجهه امام هادی (ع) با چالش های دوران امامت (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بحث و بررسی زندگانی ائمه (ع) و تحلیل خصوصیات دوره ایشان و مسائل مربوط به جامعه و محیط آن بزرگواران، از جمله مباحث و مسائلی است که اگر به درستی صورت پذیرد و مبتنی بر اسناد صحیح و شیوه ای کار آمد باشد، در تصحیح موضع و طرز نگرش معتقدان آن بزرگواران سهم بسزایی خواهد داشت. دوره امامت امام هادی (ع)، یکی از ادوار ویژه در تاریخ تشیع می باشد. این دوره، فاصله انتقال میان دو عصر متفاوت از دوران حکومت عباسیان به حساب می آید. حکمرانان عباسی با آگاهی از روحیه س تم س تیزی و احیاگری شیعه، همواره پیشوایان و رهبران آنان، از جمله امام ه ادی (ع) را تحت مراقبت شدید گرفته و پیروانشان را زیر فشار ق رار م ی دادند. علاوه بر شرایط سیاسی عمومی، شکل گیری قیام های گروه های مختلف شیعه، رواج اندیشه های انحرافی، از جمله: شایعه تحریف قرآن، مسئله جبر و تفویض و فعالیت غالیانی چون: محمد بن نصیر، فارس بن حاتم قزوینی و گ روه م جسمه، شرایط بسیار پیچیده ای را فراهم ساخته بود. با توجه به شرایط فوق، امام هادی (ع) در چند جبهه و با چندین بحران مواجه بود که با برنامه ای دقیق و منظم، به مواجهه با این چالش ها می پرداخت.  در این مقاله، به شیوه توصیفی و تحلیلی به این سؤال پرداخته می شود که مهم ترین چالش های امام هادی (ع) در دوره امامتشان چه بوده؟ و شیوه رویارویی امام هادی (ع) با این مباحث چگونه بوده است؟ در پاسخ به این سؤالات، این فرضیه ها مطرح است که امام هادی (ع) با سه چالش جدی، یعنی: خلافت عباسیان، جریان های انحرافی و قیام های احساسی شیعه مواجه بودند که با برنامه ای دقیق، جامعه تشیع را از گزند پیامدهای این سه جریان حفظ کردند.