آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۰

چکیده

انقلاب اسلامی ایران به مثابه ی یک انقلاب بزرگ در تحولات نظام بین الملل اثرگذار بوده است. چرایی و چگونگی این اثرگذاری و نیز ابعاد و حوزه های آن موضوع این نوشتار است که با روش تفسیری به تحلیل داده های اسنادی و کتابخانه ای مرتبط می پردازد. انقلاب اسلامی ایران در یک نظام بین الملل دوقطبی مبتنی بر جنگ سرد روی داد که در آن ایران از اعضای حساس اردوگاه غرب به رهبری ایالات متحده به حساب می آمد. اولین منازعه ی جنگ سرد بین ابرقدرت ها بر سر موضع ایران اتفاق افتاد و ایران به عنوان عضو مرکزی پیمان مرکزی سنتو، حلقه ی وصل دو پیمان نظامی دیگر غرب یعنی ناتو و سیتو در برابر شرق به حساب می آمد. بعلاوه بیشترین کمک های اقتصادی، نظامی، فنی - کارشناسی و اطلاعاتی - امنیتی آمریکا در خارج از ناتو به ایران صورت می گرفت. درنتیجه ایران یک متحد تمام عیار غرب به حساب می آمد که به عنوان «ضربه گیر اول» در برابر شرق در شمال خود و «ژاندارم غرب» در خلیج فارس یعنی جنوب خود، به حساب می آمد. با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و خروج این کشور از سنتو، کمربند امنیتی - نظامی غرب در برابر شرق فروپاشید، دکترین دو ستونه ی نیکسون در خاورمیانه فروریخت، ژاندارم غرب در خلیج فارس از بین رفت، سیستم دفاعی غرب در شمال ایران از هم پاشید و محور اصلی سیاست آمریکا در منطقه یعنی اسراییل مورد تهدید جدی واقع شد. به علاوه با انقلاب اسلامی ایران این کشور از اردوگاه غرب خارج شد ولی به اردوگاه شرق نپیوست، باعث تحکیم و تقویت جنبش عدم تعهد و شکل گیری عدم تعهد واقعی گردید، ایده بلوک اسلامی مستقل را مطرح ساخت، الگوی جدیدی برای انقلاب در کشورهای جهان سوم ارائه کرد و باعث اوج گیری جنبش های اسلامی و تولد اسلام سیاسی به مثابه یک بازیگر غیردولتی مؤثر در نظام بین الملل گردید.

تبلیغات