یکی از موضوعاتی که دامنهة گسترده و دفتر «پربرگی» در تحقیقات «حافظ پژوهی» یا «حافظ شناسی» در حوزه مقالات دارد، مبحث «شرح ابیات دیوان حافظ» است. از دلایل رویکرد فراوان نویسندگان به این موضوع، می توان به «ایهام» یا به قول برخی محققان، «دیریابی» و «دشواری» موجود در این ابیات اشاره کرد؛ به گونه ای که باعث شده گاهی دربارهة شرح بیتی از دیوان حافظ مقالات متعددی نوشته شود. در برخی از این مقاله ها تنها فقط به شرح یک بیت حافظ شرحپرداخته شده است و در برخی شرح دو بیت یا بیشتر. برخی از این نوع شرح ها در به شکل مقاله نیستند؛ بلکه یادداشت هایی در حاشیه ابیات استهستند،؛ مانند یادداشت های دکتر زرین کوب با عنوان «در حاشیهة دیوان حافظ» که در آن به شرح تعدادی قابل درخور توجهی از ابیات پرداخته شده است.؛ یا حاشیه هایی که در چاپ های متعدد دیوان حافظ آورده شده و سپس به صورت کتابی مجزا چاپ شده اند ( یادداشت های قاسم غنی) یا حاشیه هایی که برخی همچون انجوی شیرازی در حاشیه دیوان حافظ متصحیح خود نوشته اند که البته این گونه حواشی، بیشتر در قالب تذکر یا نظر نویسنده یا مصحح پیرامون درباره بیت ( گاهی واژه ای، و گاه قرائتی و گاه توضیحی) است تا شرح کامل. با این حال تعدادی از این نوع حواشی که ذیل درباره برخی ابیات جنجالی آمده، مفصل است؛ مانند:
