دانش شناخت آیات مکی و مدنی از شاخه های مهم علوم قرآن و از مقدمات تفسیر قرآن قلمداد می شود که بستر و شالوده آن را باید در صدر اسلام جستجو کرد. این دانش در سده دوم به شکلی بسیط و صرفا در قالب روایات و اخبار ظهور یافت و به شکل رساله هایی مختصر یا در ضمن کتب تفسیر، فضائل القرآن و ناسخ و منسوخ ارائه گردید. بعد از آن در سده پنجم با ظهور مجموعه های علوم قرآنی بارور گشت و رفته رفته دامنه مباحث روایی و سپس مباحث نظری آن گسترش یافت.
بررسی سیر نگارشهای علم مکی و مدنی نشان می دهد بحث مکی و مدنی به ترتیب تاریخی در هشت قسم از کتب مطرح شده است:
1. در تک نگاری های اولیه؛ 2. در کتب تفسیر (ابتدا در صدر تفسیر سوره ها و بعدها در مقدمه تفاسیر نیز مورد بررسی قرار گرفت)؛ 3. در کتب فضائل القرآن؛ 4. در کتب ناسخ و منسوخ؛ 5. در کتب عد الآیات؛ 6. در میان فصول کتب علوم قرآنی؛ 7.در کتب تاریخ قرآن؛ 8. در تک نگاری های پسینی (معاصر).
