گردشگری به عنوان بزرگترین و پیچیدهترین صنعت دنیا به شمار می رود. تنوع ابعاد و پیچیدگیهای صنعت گردشگری متناسب با مناطق جغرافیایی، زمینههای ویژهای برای برنامهریزی و مدیریت گردشگری میطلبد. در مناطقی که پتانسیلهای بالقوه فراوانی برای توسعه صنعت گردشگری دارند، اما روند مطلوبی را طی ننمودهاند، باید به دنبال عوامل و عناصری گشت، که سبب سرعت بخشیدن به حرکت کند جریان گردشگری هستند. هر چند توسعه گردشگری در مناطق مختلف راه حل کلی برای همه مسائل نیست، اما راهبردهای نوینی پیشروی برنامهریزان و تصمیمگیران مرتبط میگذارد، که برای توسعه پایدار و کاهش محرومیت مناطق میتواند مؤثر باشد. بر این اساس، هدف مقاله، بررسی وضعیت مناطق نمونه گردشگری در جهت محرومیتزدایی از دیدگاه اجتماعات محلی است؛ به گونهای که سبب توسعه گردشگری و افزایش اشتغال محلی با شیوههای مشارکتی گردد. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانهای و بررسیهای میدانی است. مطالعه موردی شامل منطقه نمونه گردشگردی اورامانتخت است. دادهها و اطلاعات به طرق مختلف مراجعه به سازمانها و مراکز مرتبط و بررسیهای پیمایشی و پرسشنامه جمعآوری شدند، با استفاده از شیوه ارزیابی مشارکتی (PRA) قابلیتها و توانمندیهای منطقه اورامان در زمینه ایجاد اشتغال و به تبع آن محرومیتزدایی مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. آثار مؤلفههای قابل انتظار در هفت گروه عمده و 71 زیرگروه بر اساس جاذبههای گردشگری (9 دسته) منطقه اورامان در جهت محرومیتزدایی بر اساس میانگین نمره (اهمیت)، وضعیت CPM مؤلفهها، ظرفیت ایجاد شده در منطقه و میانگین کل ارزشیابی شدند. نتایج نشان میدهد، با توجه به ویژگیهای جغرافیایی و ظرفیت تحمل منطقه، ارزیابی CPM حکایت از غلبه همزمان فعالیتهای بخش گردشگری در منطقه مبتنی بر الگوی زنجیرهای و منبعگرا بودن دارد.
