رفتار کمک طلبی

پژوهش حاضر با هدف مطالعه ارتباط بین سبک های هویت و سلامت اجتماعی با رفتار کمک طلبی دانش آموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی انجام شد. گروه نمونه عبارت بودند از: 131 نفر دانش آموز دختر مقطع پیش دانشگاهی شهر تهران که در سال تحصیلی89-1388 مشغول به تحصیل بوده و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه هویت برزونسکی (1989)، پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز (1998) و پرسشنامه رفتار کمک طلبی رایان و پینتریچ (1997) استفاده شد. داده های پژوهش با ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان دادکه، از بین مؤلفه های پنجگانه سلامت اجتماعی(انسجام، پذیرش، مشارکت، شکوفایی و انطباق) پذیرش اجتماعی همراه با هر سه سبک هویت (اطلاعاتی، هنجاری و اجتنابی) می توانند اجتناب از کمک طلبی دانش آموزان را پیش بینی کنند. به طوری که متغیرهای پذیرش اجتماعی، سبک هویت هنجاری و اطلاعاتی نقش کاهشی و متغیر سبک هویت اجتنابی در تغییرات اجتناب از کمک طلبی دانش آموزان در درس ریاضی نقش افزایشی داشته اند. از بین هشت متغیر پیش بین، پنج متغیر مشارکت اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، سبک هویت اجتنابی، سبک هویت هنجاری، و سبک هویت اطلاعاتی می توانستند، پذیرش کمک طلبی دانش آموزان در درس ریاضی را پیش بینی نمایند. متغیرهای انسجام اجتماعی، انطباق اجتماعی و پذیرش اجتماعی، نقشی در تبیین پذیرش کمک طلبی نداشتند. مشارکت اجتماعی با بیشترین سهم، تقریباً 7/11 درصد از تغییرات مربوط به پذیرش کمک طلبی دانش آموزان در درس ریاضی را تبیین می کند.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین هدف های پیشرفت و دوستی با رفتار کمک طلبی سازگار، با واسطه گری فایده و تهدید ادراک شده کمک طلبی بود. شرکت کنندگان پژوهش شامل 120 دانش آموز دختر متوسطه اول مدارس استعداد درخشان اهواز که با روش سرشماری، و 120 دانش آموز دختر متوسطه اول مدارس عادی که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند بودند. مشارکت کنندگان پنج پرسش نامه هدف های پیشرفت، هدف های دوستی، کمک طلبی، فایده ادراک شده کمک طلبی و تهدید ادراک شده کمک طلبی را در محل کلاس های خود تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از نرم افزار AMOS و در قالب تحلیل مسیر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که، هدف تبحرگرا و دوستی گرا رابطه مثبت مستقیمی با فایده ادراک شده کمک طلبی دارند؛ همچنین با کمک طلبی سازگار رابطه مثبت غیرمستقیم دارند. هدف های عملکردگرا، عملکردگریز و دوستی گریز رابطه مثبت مستقیمی با تهدید ادراک شده کمک طلبی دارد، همین طور با کمک طلبی سازگار رابطه منفی غیر مستقیم دارند. هدف تبحرگریز نیز با فایده ادراک شده کمک طلبی رابطه منفی دارد. علاوه بر این، استفاده از آزمون بوت استراپ نشان داد که نقش واسطه ای فایده ادراک شده کمک طلبی در رابطه بین هدف تبحرگرا و دوستی گرا با کمک طلبی سازگار معنادار است. همچنین، این آزمون نشان داد که تهدید ادراک شده کمک طلبی نقش واسطه ای معناداری بین هدف های عملکردگرا، عملکردگریز و دوستی گریز با کمک طلبی سازگار دارد. به علاوه، در مقایسه گروه تیزهوش و عادی در مسیرهای هدف عملکردگرا به تهدید ادراک شده کمک طلبی، دوستی گرا به فایده ادراک شده کمک طلبی، و دوستی گریز به تهدید ادراک شده کمک طلبی، تفاوت  بین دو گروه معنادار بود و نشان از آن داشت که سطح توانایی های تحصیلی دانش آموزان در برخی مسیرهای مدل نقش تعدیل کننده دارد.