بافت پیرامونی

در رویکرد کاربردشناسی به قرآن، بیش از آنکه به واژگان، معانی آنها و نوع ارتباطات نحوی بین آنها پرداخته شود، بر روی ویژگیهای متکلم و مخاطب، شرایط گفتگو و بافت حاکم بر آن تأکید می شود. در تبیین بافت پیرامون تحقق کارگفت انذار باید گفت که منذِر اصلی در قرآن خداوند است و پیامبران به عنوان رسول و فرستاده خداوند و فقیهان نیز با تفقه در دین به عنوان جانشینان پس از ایشان در راستای انذار الهی و در طول انذار خداوند ایفای نقش می کنند. در این مقاله بر آنیم تا علاوه بر ترسیم بافت پیرامونی کارگفت انذار، شرایط لازم برای تحقق کارگفت انذار را تبیین نماییم و نشان دهیم که چگونه گوینده متن، یعنی خداوند متعال، مخاطب و دیگر شنوندگان مخاطبه، همگی در فهم این شرایط متفق اند و در پس این مخاطبه نیّت گوینده که همان انذار است، چگونه تحقق مییابد و چگونه خوانندگان آیات قرآنی برداشت کارگفت دیگری همچون کارگفتهای تبشیر، تشویق، توبیخ، تهدید و غیر آن را ندارند.

در کاربردشناسی علاوه بر ساختار زبانی،بافت پیرامونی و عناصر و اطلاعات غیر ملفوظ (غیر مکتوب)را نیز باید در نظر گرفت. بافت پیرامونی انذار در یک مخاطبه نیز دارای مؤلفه هایی است که باعث تمایز این کار گفت از دیگر کارگفت ها می شود. خداوند در آیات زیادی در قرآن به انسان ها وعید به عذاب می دهد و از طرف دیگر به منظور پیشگیری از دچار شدن به عذاب وعده داده شده، فعل انذار و هشدار را کاربری می کند. به دنبال انذار، گروهی از انسان ها خائف گشته و با انجام اوامر و دوری از نواهی خداوند خود را از ابتلا به عذاب دور می کنند. بر مبنای تحلیل کاربردشناختی، انذار الهی بیان شده توسط شعیب (علیه السّلام) دارای ساختار دقیق و منظمی است که با دقت و ظرافت خاصی از جانب منذِر کاربری می شود. براین اساس حضرت شعیب در ابلاغ و اعلان انذار با اشاره به امری مخوف و ترسناک همراه با دلسوزی و محبت قوم خود را به روشنی و وضوح، بیم می دهد و با تکیه بر عقلانیت و دانایی و بدور از هرگونه اجبار و تحمیل عقیده و با بهره گیری از مکانیزم بازدارندگی انذار و بدون ایجاد رعب و وحشت و رعایت مرز انزجار و نفرت مخاطبان خود را آگاهی می دهد.

سنت بشارت و تبشیر که معادل آن در فارسی مژده دادن است، در قرآن کریم از سنت های قطعی و حتمی خداوند متعال محسوب می شود. سنت به معنای راه و روش و شریعت است و بشارت به معنای خبرهاى نشاط انگیز است. در رویکرد کاربردشناسی به قرآن، پیش از آنکه به واژگان، معانی آنها و نوع ارتباطات نحوی بین آنها پرداخته شود، بر روی ویژگی های متکلم و مخاطب، شرایط گفتگو و بافت حاکم بر آن تأکید می شود. در تببین بافت پیرامون تحقق بشارت باید گفت که مبشر اصلی در قرآن خداوند است و خداوند متعال از فرشتگان، بادها، و انبیاء به عنوان مبشران خویش نام برده است. در این تحقیق برآنیم تا علاوه بر ترسیم بافت پیرامونی کارگفت بشارت، شرایط لازم برای تحقق کارگفت بشارت را تبیین نماییم و نشان دهیم که چگونه گوینده متن، یعنی خداوند متعال، مخاطب و دیگر شنوندگان همگی در فهم این شرایط متفق اند. مبنای نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریات آستین (1975) و سرل (1969) در خصوص نظریه کارگفت می باشد. روش پژوهش به کار گرفته شده از نوع توصیفی-تحلیلی است که داده های مورد بررسی ما شامل آیاتی از سوره های نساء، اعراف، اسرا، توبه، یونس، زمر، شوری، انفال، کهف و فصلت است که در آنها خداوند به نوعی به مخاطبان خود بشارت داده است.

چکیده از دیر باز، فهم عمیق آیات بر اساس سیاق، مورد توجه مفسران قرآن بوده است. تحلیل بافت های مختلف و روابط متداخل میان آیات، در راستای تبیین انسجام و پیوستگی معنایی آنها می باشد. بافت، قرینه مهمی است که قابلیت تطبیق مصادیق متعدد را در زمان های مختلف بوجود می آورد. بافت به دو دسته بافت درون متنی و برون متنی تقسیم می شود و منظور از بافت درون متنی، بررسی نقش عناصر زبانی در متن و تأثیر آن در تشخیص معنا می باشد و منظور از بافت برون متنی(بافت موقعیتی) همان موقعیت تولید متن است و عوامل مختلفی در آن تأثیر دارد.این مقاله در صدد است تا بر اساس نیازها و اولویت های علمی تفسیر، به مؤلفه های بافت موقعیتی و پیرامونی در آیات 8-20 بقره و 1-8 منافقون، بپردازد؛ تا از رهیافت آن، ابتدا تفسیر آیات، روشن شده سپس در راستای پیوند معنایی آیات، ارتباط متنی و دلالی الفاظ آیه، با بافت پیرامونی و نقش کنش گران، تبیین گردد.کلید واژه : تفسیرقرآن، بافت پیرامونی، بافت موقعیتی، بافت زبانی، منافقان

مهم ترین عامل در آسیب پذیری بافت های شهری در هنگام زلزله به مشخصه های کالبدی نظیر قدمت ابنیه، مصالح، تعداد طبقات، عرض معبر و درجه آسیب پذیری بر می گردد. بر همین مبنا هدف پژوهش حاضر تحلیل آسیب پذیری بافت کالبدی مناطق مرکزی شهر گرگان نسبت به نواحی پیرامونی در برابر زلزله است. در این پژوهش از روش خوشه ای و رائو (R.H.C) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل مشخصات 400 مورد از ساختمان های شهر گرگان است که براساس فرمول کوکران تعیین شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بر اساس نتایج آزمون همبستگی رگرسیون، رابطه متغیر آسیب پذیری با عرض معتبر مستقیم و متوسط، با قدمت ساختمان مستقیم متوسط، با نوع مصالح مستقیم قوی، با تعداد طبقات مستقیم قوی و در نهایت با تعداد واحد در ساختمان مستقیم و ضعیف است. بر اساس نتایج رگرسیون، به ترتیب مصالح ساختمانی و تعداد طبقات بیشترین تأثیر را در آسیب پذیری بافت کالبدی مناطق شهری دارند و پس از آن قدمت ابنیه، دسترسی به معبر و در نهایت تعداد واحد مسکونی در ساختمان در رده های بعدی قرار دارند. نتایج حاصل از مقایسه میزان آسیب پذیری کالبدی بافت مرکزی و پیرامونی شهر گرگان نشان دهنده آن است که میانگین تراکم واحدهای مسکونی (معادل 92/1) در بافت مرکزی کمتر است. قدمت ابنیه بافت مرکزی (برابر با 31/2) بیشتر است. طبقات ساختمان های بافت پیرامونی (برابر با 29/1 ) از ارتفاع بیشتری  برخوردار هستند. در زمینه شاخص دسترسی واحد ها به معبر (معادل 33/2)، ساختمان های بافت پیرامونی از دسترسی مناسب تری به معابر عریض تر برخوردار هستند. شاخص نهایی مربوط به میزان آسیب پذیری ساختمان ها در منطقه مرکزی و پیرامونی نشان می دهد که میانگین بافت پیرامونی برابر با 42/2 است و در نتیجه، ساختمان های این بخش از آسیب پذیری کمتری برخوردار می باشند.

امروزه علی رغم پیشرفت های مادی، تضادها افزایش و توانمندی صبر، در میان مردم کاهش یافته است. ازاین رو، یافتن راهکاری برای توانمندسازی انسانها بر صبر و ارتقاء سطح اخلاق در میان آنها ضروری است. از منظر قرآن، پیروان دین الهی سه دسته اند:1. بندگان مقربی که ذوب در ولایت الهی و تسلیم محض او هستند. 2. باورمندان به توحید که هنگام خطا، با یاد خدا استغفار می ورزند و در مسیر تخلق به اسماء الهی بر گناه مداومت نمی ورزند. 3. گروهی که باوجود باورتوحیدی، درصدد تهذیب نفس نیستند و به انحراف کشیده می شوند. مانند جامعه یهود که با وجود ادعای ایمان، در مواجهه با پیامبر اسلام| از پذیرش حق سرباز زدند. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مولفه های مختلف بافت، نقش توجه به اسماء الهی در ایجاد صبر و نیز علت عدم توانمندی دسته سوم در تخلق به اخلاق الهی و عدم صبر بر پذیرش اسلام را بررسی کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که گروه اول، مظهر تامّ صفات الهی هستند و رفتارشان کاملاً تجلی گاه اندیشه توحیدی است. دسته دوم، چون درصدد تهذیب نفس هستند، مظهر بخشی از اسماءالهی می گردند. گروه سوم، باور توحیدی شان در اثر دنیاگرایی منحرف شده که منشأ آن، عدم تمرکز بر تخلق به اوصاف الهی است.