عملکرد سرمایه فکری

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر نوع ساختار مالکیت شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران بر عملکرد سرمایه فکری آنها می پردازد. عملکرد سرمایه فکری شرکت ها به کارایی سرمایه گذاری انجام شده در منابع مشهود و نامشهود بستگی دارد و مزیت رقابتی شرکت را در بلندمدت تحت تأثیر قرار می دهد. این پژوهش آزمون می کند که آیا نوع ساختار مالکیت (دولتی و غیردولتی شامل شرکتی و انفرادی) می تواند تغییرات عملکرد سرمایه فکری را توضیح دهد. این پژوهش با بهره گیری از یک مدل تجربی به نام پولیک به اندازه گیری عملکرد سرمایه فکری 141 شرکت حاضر در نمونه می پردازد که براساس قواعد غربالگری انتخاب شده بودند. داده ها شامل تمامی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1381 تا 1391 است. نتایج حاصل از آزمون تأثیر نوع ساختار مالکیت بر عملکرد سرمایه فکری شرکت ها با استفاده از نرم افزار ایی ویوز نسخه 7 و مدل های پنل دیتا نشان دهنده وجود رابطه معنی دار بین آنهاست که این رابطه معنی دار بین مالکیت دولتی و عملکرد سرمایه فکری یک رابطه معکوس (منفی) است.

سرمایه فکری شرکت یک منبع مهم از مزیت رقابتی و محرکی برای ارزش شرکت می باشد از طرفی دیدگاه رایج این است که مالکیت مدیریتی بالا برای سهامداران به عنوان یک مکانیزم با ارزش تلقی می شود، از این رو در این تحقیق به دنبال، تعیین رابطه بین ساختار مالکیت و درماندگی مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشیم. بدین منظور، از اطلاعات 127 شرکت مورد پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1388 تا 1396 (دوره 9 ساله) استفاده شد. در این پژوهش از روش معادلات هم زمان حداقل مربعات سه مرحله ای، داده های ترکیبی و نرم افزار Eviews برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین عملکرد سرمایه فکری و ارزش شرکت یک رابطه مستقیم وجود دارد و همچنین مالکیت مدیریتی تأثیر معکوس و معناداری بر رابطه بین عملکرد سرمایه فکری و ارزش شرکت دارد.

اگرچه سرمایه فکری یک منبع استراتژیک مهم برای سازمان ها تلقی می شود و نقش بسزایی در افزایش عملکرد و ارزش شرکت ایفا می کند ولیکن در زمینه مدیریت وکنترل سرمایه فکری در سازمان ها مشکلات بسیاری وجود دارد. یکی از مهم ترین ابزارهای کنترلی مشکلات نمایندگی در شرکت، مکانیسم های حاکمیت شرکتی می باشند. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر توانایی مدیریت بر رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد سرمایه فکری است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی می باشد. برای جمع آوری داده های آن از صورت های مالی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش 105 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1393 الی 1398می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که افزایش کیفیت حاکمیت شرکتی منجر به بهبود عملکرد سرمایه فکری شرکت می شود و توانایی مدیریت نیز این رابطه را تشدید می کند.