الگوهای چندسطحی

آموزش به مثابه مؤثرترین عامل سرمایه انسانی با ایفای نقشی به سزا در رشد و توسعه اقتصادی کشورها همواره در کانون توجه سیاست گذاران و برنامه ریزان اقتصادی بوده است. با در نظر گرفتن اهمیت آموزش و تحمل هزینه های سنگین آن برای ارتقای کیفیت نیروی انسانی در ایران، مطالعه حاضر به بررسی تأثیر آموزش بر درآمد افراد روستایی در قالب تابع دریافتی مینسر پرداخته و نکته بارز آن استفاده از الگوی چندسطحی برای برآورد اثرات آموزش و تجربه در درآمد افراد است. بدین منظور، از اطلاعات مرکز آمار ایران در مورد 13953 شاغل روستایی در طرح هزینه- درآمد خانوار روستایی سال 1391 استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که آموزش دارای نقش مثبت و معنی دار در دریافتی روستاییان است؛ همچنین، با ثابت در نظر گرفتن سایر شرایط، درآمد گروه مردان 62 درصد بیش از گروه زنان روستایی و نقطه حداکثر تجربه کاری آنها هم بیش از زنان است. بنابراین، پیشنهاد می شود که در راستای ارتقای درآمد روستاییان، برنامه ریزان به توسعه آموزش و استفاده بهینه از افراد دارای تحصیلات به ویژه افراد دارای تحصیلات آموزش عالی توجه بیشتری داشته باشند.

  مطالعه حاضر با به کارگیری الگوهای چندسطحی ترتیبی، تمایل به ماندگاری جوانان روستایی را در شهرستان های منتخب استان کرمانشاه برای سال 1396، موردبررسی قرار می دهد. سه شهرستان قصرشیرین، پاوه و هرسین و یک روستا از دهستان های هر شهرستان نیز به صورت تصادفی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی دومرحله ای انتخاب شده اند. متغیر وابسته، تمایل به ماندگاری افراد تا 5 سال آینده است. نتایج تحقیق، وجود ناهمسانی ها در بین روستاها و شهرستان های مورد مطالعه را موردتأیید قرار داده و متغیر جنسیت بر تمایل به ماندگاری جوانان مؤثر بوده است. از سویی، دقت الگوهای چندسطحی نسبت به سایر الگوهای قدیمی نشان داد که برخلاف سایر مطالعات؛ متغیر میزان تحصیلات و سن بی معنی شده است. متغیرهای امکانات روستایی، جمعیت و فاصله روستا تا شهر نیز در سطح روستاها و در نهایت متغیر جمعیت شهرستان در سطح سوم، معنی دار شده اندند. بر اساس نتایج تحقیق؛ با بهبود وضعیت راه های روستایی و افزایش امکانات روستایی، می توان ماندگاری جوانان روستایی در منطقه موردمطالعه را تحت تأثیر قرار داد، لذا می توان با افزایش امکانات اولیه رفاهی و زیرساخت های جاده ای انگیزه جوانان را به مهاجرت کاهش داد. از سویی با افزایش امکانات رفاهی نیز سایر موقعیت های مشاغل خدماتی و غیرکشاورزی مرتبط با زیرمجموعه های متغیر امکانات روستایی ایجاد می شود. بر همین اساس، شکاف های درآمدی بین مناطق روستایی- شهری، کاهش و در نتیجه از تخلیه روستاها جلوگیری به عمل می آید. با توجه به تأیید ناهمسانی ها در جامعه موردمطالعه، این نتیجه حاصل شده است که اجرای سیاست گذاری های کلی در راستای کاهش مهاجرت جوانان، همواره با شکست مواجه می شود. بنابراین پیشنهاد می گردد که در سیاست گذاری های مرتبط با کاهش مهاجرت روستاییان، مجموعه هر روستا و هر شهرستان به طور مجزا و نه به صورت استانی مورد مطالعه و برنامه ریزی قرار گیرند. طبقه بندی JEL : C81، D04، O12