سرمایه اجتماعی ذهنی

خانواده به منزله شبکه ای غیررسمی، بارزترین و واضح ترین سرمایه اجتماعی درون گروهی است که امنیت و پایداری جامعه را فراهم می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی سرمایه اجتماعی در خانواده و احساس امنیت اجتماعی دربین ساکنان شهر سبزوار صورت گرفته است. جهت تبیین رابطه سرمایه اجتماعی در خانواده و احساس امنیت اجتماعی از نظریه کلمن و ویور استفاده شده است. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و ابزار پرسش نامه 400 نفر از ساکنان شهر سبزوار را که در محدوده سنی 18 تا 65 سال قرار گرفته اند آزمون کرده است. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای است. در نمونه تحت مطالعه، توزیع پراکندگیِ متغیر وابسته پژوهش نشان داد که میانگین کمتر از میانه است و بیشتر پاسخگویان کمتر از میانگین احساس امنیت می کنند. به علاوه، بیشترین میزان اعتماد، به مثابه سرمایه اجتماعی در خانواده، به افراد سال خورده و سپس به افراد جوان و میان سال اختصاص می یابد، که نشان می دهد میزان رابطه ها و معاشرت ها در بین افراد سال خورده قوی تر از افراد جوان و میان سال است. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین میزانِ اعتماد به افرادِ جوان و میان سال به منزله مؤلفه های ذهنیِ سرمایه اجتماعی در خانواده و احساس امنیت اجتماعی، رابطه ای مثبت و معنادار وجود دارد، اما بین میزان اعتماد به سال خورده ه ا و احساس امنیت اجتماعی رابطه ای مشاهده نشد. نتایج دیگر این پژوهش نشان داد که بین میزان معاشرت به منزله مؤلفه عینی سرمایه اجتماعی در خانواده و احساس امنیت اجتماعی رابطه ای وجود ندارد.

نظم اجتماعی یکی از معرف های اساسی توسعه در هر نظام اجتماعی است؛چرا که بنیان جامعه و روابط اجتماعی به حساب می آید. در این میان، سرمایه اجتماعی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد می تواند به حفظ و دوام نظم (در سطح خرد و کلان)در جامعه و کاهش هزینه های کنترل رسمی در جامعه کمک کند. مقاله حاضر با هدف بررسی تأثیر فرسایش سرمایه اجتماعی بر بی نظمی در بین شهروندان تهرانی انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. برای این منظور 400 نفر از ساکنین شهر تهران با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج حاصل از این پژوهش،حاکی از آن است که میزان کل بی نظمی اجتماعی در حد متوسط بوده است. مدل نظری تحقیق از طریق تکنیک مدل سازی معادله ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. همچنین مؤلفه های ذهنی (بی اعتمادی اجتماعی،مشارکت ذهنی ضعیف،احساس آنومی) و عینی (ضعف روابط رسمی و غیر رسمی و ضعف کنترل اجتماعی) فرسایش سرمایه اجتماعی با بی نظمی در دو بعد آن (فیزیکی-اجتماعی) تأثیر مستقیم (62/0=Beta) دارند. درکل سازه فرسایش سرمایه اجتماعی توانسته است 39 درصد از تغییرات بی نظمی را مورد تبیین قرار دهد.