برنامه درسی فیزیک

در این مقاله گزارشی از میزان تحقق اهداف برنامه درسی کسب شده فیریک و آزمایشگاه سال سوم دبیرستان ارائه می شود. این پژوهش از نوع مطالعات برآوردی و ارزشیابی است و از نظر نحوه گردآوری داده ها در زمره پژوهش های زمینه یابی قرار دارد. با استفاده از آزمون پیشرفت تحصیلی، میزان تحقق هدف های برنامه درسی با سنجش 369 نفر از دانش آموزان رشته های ریاضی فیزیک و تجربی مدارس متوسطه پنج منطقه جغرافیایی شهر تهران به انجام رسید. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که: 1- اهداف حیطه دانشی درس فیزیک 3 و آزمایشگاه تحقق یافته است. 2- بین دانش آموزان دختر و پسر رشته های ریاضی و تجربی در تحقق اهداف حیطه دانشی تفاوت معناداری وجود ندارد. 3- بین دانش آموزان مناطق مختلف آموزشی در تحقق اهداف حیطه دانشی تفاوت معناداری وجود دارد.

برنامه درسی در عمل، درواقع تفسیر و برداشتی است که معلمان از برنامه قصد شده دارند و براین اساس آن را به اجرا درمی آورند. هدف پژوهش کاربردی حاضر، ارزشیابی برنامه درسی جدید فیزیک در عمل با استفاده از الگوی ارزشیابی انسان گرایانه خبرگی و نقد تربیتی آیزنر می باشد که با رویکرد کیفی و به شیوه نقادی زنده انجام شده است. در این پژوهش نمونه گیری به شیوه هدفمند در دسترس و جهت گردآوری داده ها از ابزار مشاهده با حضور مستمر نقاد در هفت کلاس درس فیزیک در مدارس متفاوت، مصاحبه نیمه ساختاریافته، پرسش نامه باز پاسخ، ضبط تعاملات گفتاری و تصویربرداری استفاده شده است. تحلیل داده ها به شیوه تحلیل مضمون و با استفاده از کدگذاری باز و محوری انجام و منجر به شناسایی ۸۸ مضمون پایه، ۲۰ مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر گردید. جهت اعتباربخشی به پژوهش معیارهای استحکام ساختاری، اعتبار اجماعی و کفایت ارجاعی برآورده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده و عدم انطباق کافی برنامه ها، آموزش مؤثر معلمان در خصوص اسناد بالادستی و همچنین برنامه درسی جدید ضروری به نظر می رسد.  

هدف از پژوهش حاضر، آشنایی با آموزش فیزیک در سنگاپور است.سنگاپور کشوری است که تمرکز زیادی بر آموزش داشته و به شکوفایی رسیده است. در این پژوهش به طور ویژه به بررسی برنامه درسی فیزیک، طراحی کتاب درسی فیزیک به صورت جزیی و محتوای کتاب فیزیک پرداخته شده است.سنگاپور بعد از استقلال در سال ۱۹۶۵، به منظور دستیابی به اقتصادی پیشرفته در مقایسه با سایر کشورها تمرکز خود را بر روی تکامل و بهبود سیستم آموزشی خود گذاشت. برای تحقق این هدف، به اصلاحات در سیستم آموزشی خود طی چهار مرحله پرداخت. این مقاله پس از توضیح مختصری درباره مراحل تکامل سیستم آموزشی سنگاپور، وارد حوزه آموزش فیزیک می شود و آن را از جنبه های گوناگون بررسی می کند. طراحی کتاب درسی که با فعالیت های وب و چالش های ذهنی و حل مسایل همراه است نیز مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به یکی از روش تدریس های استفاده شده در کلاس درس فیزیک که با تکیه بر فناوری است (روش شبیه سازی تعاملی) پرداخته شده است.