کارکردهای روان شناختی

هدف پژوهش حاضر ساخت و مطالعه ویژگی های روان سنجی و اعتباریابی مقیاس کارکرد های روان شناختی خانواده ایرانی بود. بدین منظور تعداد410 نفر از نوجوانان، جوانان و والدین آنها در شهر مشهد به عنوان نمونه پرسشنامه مذکور را پس از ساخت تکمیل نمودند. همچنین تعداد 52 نفر از جوانان بعد از دو هفته با هدف بازآزمایی، مجدداً به سؤال های پرسشنامه پاسخ دادند. پس از جمع آوری داده ها، آلفای کرونباخ مربوط به کل سؤال ها پرسشنامه، آلفای مربوط به هر یک از ابعاد، تعیین معادل سازی نمرات خام به نمرات استانداردZ و تعیین نمرات استاندارد با میانگین 50 و انحراف معیار 10 (نمره t) انجام شد. نتایج نشان داد که ابعاد پرسشنامه از اعتبار بازآزمایی کافی برخوردار است. همچنین آلفای کرونباخ کلی این پرسشنامه نیز از اعتبار بالایی برخوردار می باشد، اما در رابطه با اعتبار ابعاد پرسشنامه نتایج نشان داد که برخی ابعاد از اعتبار کمتری برخوردار هستند که با حذف سؤال های نامناسب در هر بعد، اعتبار آن افزایش می یابد، که این سؤال ها نیز مشخص شده است. بنابراین، IFPFS را می توان به عنوان یک ابزار پایا و معتبر برای ارزیابی کارکردهای روان شناختی خانواده ایرانی به کار برد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی حکم فقهی صله رحم و تحلیل کارکردهای روان شناختی آن به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شد. به منظور دست یابی به اهداف پژوهش، آیات و روایات صله رحم و دیدگاه علمای شیعه مورد کنکاش قرار گرفت. برای روشن نمودن دیدگاه اسلام درباه صله رحم، درک اهمیت و پایبندی عملی به آن، کارکردهای روان شناختی صله رحم تبیین شد. برای دستیابی به هدف مورد مطالعه، صله رحم در دو بخش مورد مطالعه قرار گرفت: در بخش اول مواردی همچون حرمت قطع رحم، وجوب پایین ترین مرتبه صله رحم در حق تمام ارحام (حتی کافر غیرحربی، فاسق و مخالف ناصبی)، استحباب صله مالی و سایر مراتب غیر دال بر دوستی در مورد آنان استنباط شد. در بخش دوم، کارکردهای روان شناختی صله رحم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان دهنده کارکرهای مهم روان شناختی همچون آرامش روانی، احساس ایمنی، ارضای نیازهای عاطفی، ارضای نیاز به محبت، تعلق به گروه، ابراز خود و احساس ارزش مندی، شکوفایی استعدادها از طریق همانندسازی و الگوگیری، آموزش و رعایت ه نجارهای خانوادگی و اجتماعی، تسهیل فرایند اجتماعی شدن و درمان اضطراب اجتماعی، طی پایبندی به فریضه الهی صله رحم است.