صورت جریان وجوه نقد

در اکثر کشورهای دنیا صورت جریان وجوه نقد، دارای سه بخش بوده، در حالی که این گزارش در ایران پنج بخشی می باشد. افزون بر این، مدل چهار بخشی صورت جریان وجوه نقد نیز برای اولین بار توسط مولفان همراه با استدلالات آن ارایه شده است. این مقاله نتایج یک طرح پس آزمون چند گروهی، برای تعیین تاثیر نحوه ی ارایه ی صورت جریان وجوه نقد بر قضاوت های سرمایه گذاران حرفه ای را ارایه می نماید. نتایج آزمون کروسکال- والیس نشان داد که نحوه ارایه صورت جریان وجوه نقد بر قضاوت های سرمایه گذاران حرفه ای تاثیر دارد. افزون بر این، بر طبق نتایج آزمون یو مان- ویتنی مشخص شد که، بین قضاوت های سرمایه گذاران مبتنی بر مدل های سه بخشی و پنج بخشی از یک سو و مبتنی بر مدل های پنج بخشی و چهاربخشی از سوی دیگر تفاوت معناداری وجود ندارد. این در حالی است که بین قضاوت های سرمایه گذاران مبتنی بر مدل های سه بخشی و چهار بخشی تفاوت معناداری وجود دارد

تاثیر روش ارایه جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی (روش مستقیم و روش غیرمستقیم) بر توانایی پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی از موضوعاتی است که تحقیقات زیادی را در ادبیات مالی موجب شده است. هدف از این تحقیق، تعیین این موضوع است که 1) آیا روش ارایه اطلاعات جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی اثر مهم و معنی‌داری بر توانایی پیش‌بینی آن می‌گذارد؟ 2) آیا اطلاعات ناخالص دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی نسبت به اطلاعات خالص دارای توانایی پیش‌بینی بالاتری هستند؟ نتایج این بررسی با توجه به داده‌های جمع‌آوری شده از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره 1380تا پایان 1386 نشان داد که ارایه اطلاعات جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی به روش مستقیم از توانایی پیش‌بینی بیشتری در مقایسه با روش غیرمستقیم برخوردار می‌باشد.

در این تحقیق الگوهای طبقه بندی مجزا، تفکیکی یا تجمیعی مالیات بر درآمد پرداختی، از نظر محتوای اطلاعاتی و توان پیش بینی مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می د هد که در سطح کل صنایع و هر صنعت، الگوی طبقه بندی تفکیکی از نظر محتوای اطلاعاتی در رتبة اول و الگوهای طبقه بندی تجمیعی و طبقه بندی مجزا به ترتیب، در رتبه های بعدی جای دارند و قدرت تبیین الگوهای طبقه بندی تجمیعی و تفکیکی تفاوت با اهمیتی ندارند. نتایج به دست آمده درخصوص توان پیش بینی الگوها، برای کل صنایع و همچنین، هر صنعت، حاکی از برتری الگوهای طبقه بندی تفکیکی و تجمیعی نسبت به طبقه بندی مجزا است. اما تفاوت خطای پیش بینی آن ها معنی دار نمی باشد. نتایج چنین نشان می دهد که تنها در صنایع خودروسازی و غذایی تفاوت معنی دار وجود دارد؛ در این دو صنعت نیز به ترتیب، الگوی طبقه بندی مجزا نسبت به طبقه بندی تفکیکی و طبقه بندی تجمیعی، و تفکیکی نسبت به طبقه بندی مجزا از توان پیش بینی بالاتری برخوردار بوده اند.

طبق استانداردهای حسابداری مالی آمریکا و استانداردهای بین المللی حسابداری، صورت جریان وجوه نقد در قالب سه بخش ارائه می گردد. درایران نیز، بنا بر پاره ای استدلالات صورت جریان وجوه نقد ازمدل سه بخشی به مدل پنج بخشی تبدیل شده است. افزون براین، مدلی ازصورت جریان وجوه نقد در قالب چهار بخش ارائه شده است. هدف از این پژوهش تشخیص نحوه ارائه برتر صورت جریان وجوه نقد از دیدگاه اعتباردهندگان، مدیران مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مدیران مالی صندوق های سرمایه گذاری مشترک است. با الهام از ادبیات پژوهش و مبانی نظری موجود، فرضیه تدوین و با استفاده از 214 پرسشنامه و آزمون های ناپارامتریک ویلکاکسون، رتبه ای نشانه ای فریدمن، کروسکال والیسویومن ویتنیبه به آزمون فرضیه پرداخته شد. نتایج حاصل از آزمون ویلکاکسون نشان داد که نحوه ارائه مدل چهار بخشی نسبت به مدل سه بخشی و پنج بخشی از برتری برخوردار است. نتایج آزمون رتبه ای فریدمن نیز نشان می دهد مدل چهار بخشی از مدل های سه و پنج بخشی و مدل پنج بخشی از مدل سه بخشی برتر است. در بررسی تفاوت میان رتبه بندی هر سه مدل و یکنواختی پاسخ های ارائه شده که به ترتیب توسط آزمون های رتبه ای فریدمن، کروسکال والیس و یومن ویتنی صورت گرفته، نتایج مؤید آن است که رتبه بندی مدل های سه، چهار و پنج بخشی دارای تفاوت معنی داری هستند و در پاسخ های ارائه شده توسط گروه های مورد مطالعه یکنواختی وجود دارد.

باوجود گذشت بیش از چهار دهه از نخستین تلاش ها برای ارائه صورت جریان وجوه نقد، اجماعی بر سر نحوه طبقه بندی اطلاعات درآن حاصل نگردیده است. در اکثر کشورها، صورت جریان وجوه نقد همانند استانداردهای حسابداری بین المللی، براساس الگوی سه بخشی ارائه می شود؛ این درحالی است که در کشور ما الگوی پنج بخشی الزام شده است. در این میان کشورهایی نیز وجود دارند که الگوهای دیگری (از جمله هشت بخشی) را مجاز شمرده اند. تفاوت اساسی الگوهای یاد شده در تفکیک اجزای کلیدی و غیرکلیدی جریان های نقدی عملیاتی می باشد؛ که براساس شواهد تجربی باعث افزایش سودمندی صورت جریان وجوه نقد می شود.

صورت جریان وجوه نقد، اطلاعات مربوط به ارزیابی جریان های وجه نقد آتی، عدم قطعیت این جریان ها و ارزش بازار شرکت را فراهم می کند. درواقع ورود نقدینگی به جای خروج نقدینگی در تمام فعالیت های شرکت، عملکرد قیمت سهام و ارزش شرکت را تحت تأثیر قرار می دهد؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر صورت جریان وجوه نقد بر ارزش شرکت است. برای نیل به هدف پژوهش، داده های ترکیبی 146 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1388-1399 با استفاده از رگرسیون خطی چندمتغیره بررسی و تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد که رابطه منفی و معناداری بین جریان های نقدی حاصل از فعالیت های عملیاتی و سرمایه گذاری و همچنین رابطه مثبت و معناداری بین فعالیت های تأمین مالی و ارزش شرکت وجود دارد.

امروزه بیش از هر زمان دیگری سرمایه گذاران و تحلیلگران مالی در بازارهای سرمایه به اطلاعات مالی قابل اتکاء تأکید دارند. کیفیت بالای گزارشگری مالی به سرمایه گذاران در برآورد بهتر ریسک و تعیین ارزش شرکت و شناسایی عوامل موثر برآن کمک نموده و منجر به بهبود تصمیم های سرمایه گذاری می گردد. اص ولاً شن اسایی عوامل موثر بر ارزش شرکت و متعاقب آن تعیین ارزش واقعی نزدیک به ارزش ذات ی شرکت ها از اهمیت بس زائی برخوردار می باشد . بنابراین ب رآورد ارزش آتی شرکت ها همواره یکی از دغدغه های سرمایه گذاران بوده است. شرکت هایی که منابع مالی برای پروژه های بودجه بندی سرمایه ای را جذب می کنند، می توانند ارزش شرکت خود را افزایش دهندکه این امر خود منجر به ورود جریان وجوه نقد به فعالیت های تأمین مالی و خروج جریان های وجوه نقد به سوی فعالیت های سرمایه گذاری مطابق با اهداف شرکت می شود. نتایج تحقیقات متعدد نشان می دهد که ورود جریان وجوه نقد از فعالیت های عملیاتی نمی تواند به عنوان یک نشانه مثبت متفاوت در نظر گرفته شود. از این رو می توان نتیجه گرفت بازار به دلیل مذکور به طور فزاینده ای برای شرکت های ایرانی رقابتی است؛ علاوه بر این، استدلال کرده ایم ارزش شرکت، در صورتی که افزایش جریان های ورودی نقدینگی حاصل از فعالیت های عملیاتی ناشی از فروش به دلیل حاشیه سود کمتر یا کاهش خرید (به دلیل کمتر شدن سهم بازار)، باشد به احتمال بالا بهبود نمی باید.