طرح واره جنسیتی

هدف از انجام این پژوهش به دست آوردن توصیف نسبتاً دقیقی از وضعیت پذیرش کلیشه های جنسیتی بین زنان و مردان و مقایسه ی این دو گروه است. هم چنین، در سطح تبیین به دنبال بررسی رابطه بین عوامل اجتماعی- فرهنگی (جنسیت، پایگاه اجتماعی- اقتصادی خانواده، میزان تحصیلات و وضعیت تأهل) و میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی می باشد. بررسی رابطه بین میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی افراد و میزان دین داری آن ها از دیگر اهداف این پژوهش بوده است. نظریه های مورد استفاده در این مقاله عبارت اند از: نظریه طرح واره جنسیتی، نظریه کلیشه های جنسیتی آندره میشل، نظریه جامعه پذیری جنسیت، نظریه یادگیری اجتماعی، نظریه نقش و نظریه دین و کارکردهای آن. روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایش می باشد. ابزار مورد استفاده، پرسش نامه و روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده است. جمعیت آماری این تحقیق را زنان و مردان بالای 20 سال منطقه 6 تهران تشکیل می دهند. با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. یافته های پژوهش، گویای تفاوت جنسیتی معناداری در میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی بوده است. هم چنین رابطه ی معناداری بین متغیر میزان تحصیلات با میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی دیده شد؛ اما بین وضعیت تأهل و پایگاه اجتماعی-اقتصادی پاسخ گویان با میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی آن ها ارتباط معناداری یافت نشد. هم چنین یافته های تحقیق، گویای رابطه ی معنادار بین میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی و میزان دین داری افراد است. بر اساس یافته ها می توان 8 درصد از نوسان های نگرش افراد به کلیشه های جنسیتی را بر اساس میزان دین داری آن ها تبیین کرد.

پژوهش حاضر باهدف پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس طرح واره جنسیتی و ذهن آگاهی در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان شاغل دارای وسواس فکری-عملی در سازمان های دولتی شهر اراک در فروردین و اردیبهشت ماه سال 1402 با تعداد 397 نفر که از بین آن ها با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان تعداد 195 نفر به عنوان حجم نمونه و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و ابزار پژوهش پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ (1998)، طرحواره جنسیتی ساندرا بم (1974) و ذهن آگاهی فرایبورگ (FMI-SF) بود. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده های پژوهش نیز که با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 و آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه انجام شد نشان داد که طرح واره جنسیتی با بتای 0 /410و ذهن آگاهی با بتای 0/435 می توانند رضایت زناشویی را در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی پیش بینی نمایند (0/05>P). همچنین بین رضایت زناشویی با طرح واره جنسیتی در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی رابطه وجود دارد و بیشترین رضایت زناشویی در زنان با کلیشه جنسیتی زنانه است (0/05>P). نیز بین رضایت زناشویی با ذهن آگاهی در زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی رابطه معنادار و قوی وجود دارد (0/650=r و 0/05>P)؛ بنابراین برای ارتقاء رضایت زناشویی زنان شاغل دارای نشانه های اختلال وسواس فکری-عملی می توان از راهکارهای بهبود طرح واره جنسیتی و افزایش ذهن آگاهی بهره گرفت.